Det er svært viktig at ein kjem seg raskt i gong med bevegelse av fingrane. Dette bør startast så snart som mogleg etter operasjonen.
Eigeninnsats er viktig og gjør faren for komplikasjonar som hevelse og tilstiving mykje mindre.
Du vil få smertestillande medikamentar slik at dette skal la seg gjere.
Opptreningstida etter operasjonen vil variere med kompleksiteten i brotet.
Sårstell
- Bandasjane skiftast ein gong i veka eller dersom bandasjane er fuktige.
- Ved siving, vask alle pinnane og såra med reint vatn.
- Når sivinga stoppar kan ein kutte ut bandasje. Du treng ikkje å fjerne skorper.
- Vask alltid hendene før og etter bandasjeskift.
Hygiene
Du kan dusje utan å dekkje til. Skyll godt med reint vatn slik at det ikkje blir liggjande såpe i såra. Tørk godt med reint handklede. Hugs å alltid skifte til tørr bandasje etter dusjing.
Kontroll
Du vil bli kalla inn til ein kontroll med røntgen etter cirka to veker. Her sjekkar vi at brotet framleis står i korrekt stilling, fjernar sting og inspiserer operasjonssåra. I nokre tilfelle vil det vere nødvendig å stramme ramma.
Dersom alt ser fint ut, vil du bli kalt inn til ny kontroll etter ytterlegare fire veker. Då blir det tatt røntgen og ramma vil bli fjerna. Vi anbefaler at du tar to Paracet (til saman 1 gram) ein time før konsultasjonen. Du treng ikkje å få bedøving i samband med fjerninga. To veker etter fjerninga blir du kalt inn til kontroll hos fysioterapeut som vil hjelpe deg med øvingar.
Aktivitet / belasting
Brotet treng om lag seks veker på å gro. Derfor skal du ikkje løfte noko tungt dei første seks vekene, men du kan bruke handa til lette ting som å løfte ein kopp og bruke bestikk. Deretter kan du vanlegvis starte med gradvis belasting med mindre noko anna er avtalt.
Smerter
Nokon har behov for ekstra smertestillande på resept. Dette avtalast med lege ved utreise. Resepten er elektronisk og ein kan hente han ut på alle apotek. Ta med legitimasjon.
Sjukemelding
Kor lenge du treng sjukemelding er avhengig av yrket ditt. I manuelle yrke som stiller krav til tunge løft, må du rekne med seks vekers sjukemelding. I andre yrke der ein ikkje må løfte tungt, for eksempel kontorarbeid, kan det vere nok med nokre dagar.
Informasjon frå fysioterapeut
Restriksjon første 6 veker
Ikkje støtt deg på handa eller løft noko tungt dei første 6 vekene. Du kan støtte eller bere med olbogen. Dersom du brukar ganghjelpemiddel, må du byte til ein type der du støttar på olbogen, for eksempel underarmsrullator eller underarmskrykkje.
Daglege aktivitetar
Bruk handa så normalt som mogleg til vanlege, lette aktivitetar. Bruk handa til å kle på deg eller smøre ei brødskive så langt det går.
Beveg olbogen og skuldra
Beveg skuldaren og olbogen normalt for at ledda som ikkje er skada skal stivne til. Strekk armen opp mot taket, over på motsett skulder og bak på ryggen. Strekk armane ut og bakover medan du trekker pusten godt inn.
Beveg fingrane
Når du vekselvis knyter handa og sprikar med fingrane, aktiverer du venemuskelpumpa. På denne måten pumpar du hevelsen ut av handa. Når hevelsen går ned blir det lettare å bevege, og då skapar du ein god sirkel. Derfor er det svært viktig å kome raskt i gang med å bevege fingrane so mykje som ramma tillet.
- Strekk alle fingrane samtidig.
- Sprik med fingrane.
- Få med tommelen så mykje som ramma tillet.
- Knyt handa. Prøv å få fingartuppane heilt inn i handflata så mykje som ramma tillet.
- Hjelp den skada handa med den friske for å fingartuppane heilt inn i handflata.
Hald handa høgt
Det er vanleg at handa er hoven den første tida etter brotet. Hald handa over hjartehøgde for mest mogleg effektiv drenasje av hevelsen. Når du sit kan du kvile armen oppå sofaryggen, på nabostolens ryggstøtte, på ei pute i vinduskarmen eller på eit høgt bord.
Så lenge det er vondt å pendle normalt med armen når du går, kan du kvile handa i jakkelomma. Strekk og knyt handa vekselvis inne i lomma, sidan fingerbevegelse er det mest effektive tiltaket for å få ned hevelsen.
Etter rammefjerning om 6 veker: Beveg handleddet
Ramma blir vanlegvis fjerna etter 6 veker. Så snart ramma er tatt av, skal du begynne å bevege handleddet i alle retningar. Det er normalt at det er stivt og ømt i blautvevet etter at ramma er fjerna. Evna til å bevege handa skal gradvis kome tilbake når du gjer øvingar og tar i bruk handa til daglege aktivitetar. Det er normalt at det er ømt i ytterstillingane den første tida.
Restriksjon etter rammefjerning
Handleddsbrot som er operert med utvendig ramme (distal radiusfraktur, operert med ekstern fiksasjon) gror vanlegvis i løpet av 6 veker. Etter ramma er fjerna, er det viktig at du normaliserer aktivitetar og bevegelsesmønsteret ditt så raskt som mogleg. Tungt, fysisk arbeid må du trappe opp gradvis. Smertegrensa er oftast ein god indikator for kor mykje du kan gjere.