Vi tilrår at du alltid nyttar siste versjon av nettlesaren din.
Diagnose
Galleveiskreft
Gallevegskreft er ein sjeldan kreftsjukdom, som årleg rammar cirka 100–120 personar i Noreg. Denne kreftforma veks i gallegangane og blokkerer derfor gallens utløp til tarmen. Operasjon er iblant mogleg, men berre i den aller tidlegaste fasen.
Gallekreft kan forekomme i gallegangen eller i galleblæren. Vanlige symptomer er gulsott og smerter.
Med gallevegskreft meiner vi her gallegangskreft. Denne typen kreftsjukdom kan enten gå ut frå gallegangane som blir forma mellom levercellene, eller i hovudgallegangen som ber med seg galle frå levra til tynntarmen.
Behandlinga avheng veldig av kvar kreften sit. I dei fleste tilfelle kjenner vi ikkje nokon disponerande årsak, men ved visse typar sjukdommar er det auka risiko. Det gjeld blant anna ved primær skleroserande kolangitt (PSC), ei form for kronisk betennelse med forsnevring av gallegangane og ved sjeldne medfødde lidingar som cystar i gallegangane.
Har sjukdommen begynt å spreie seg, vil det ikkje lenger vere mogleg med operasjon, men det finst behandlingar som kan hjelpe deg til å leve lenger og lindre nokre av plagene.
Symptom kan vere:
Gulsott, kløe og lys avføring
Vekttap, slappheit og høg feber
Symptoma er ikkje spesifikke, og det er fleire godarta sjukdommar som kan gi liknande plager, for eksempel betennelse i galleblære eller bukspyttkjertel. Det er derfor viktig å gjere ei utgreiing.
Tilvising og vurdering
Når fastlegen har grunngitt mistanke om kreft, skal du bli tilvist direkte til eit pakkeforløp for kreft. Eit pakkeforløp er eit standardisert pasientforløp som beskriv organiseringa av utgreiing og behandling, kommunikasjon/dialog med deg og dine pårørande samt ansvarsplassering og konkrete forløpstider.
I løpet av utgreiinga blir det gjort undersøkingar av deg for å avklare om du har kreft eller ikkje.
Ved mistanke om kreft blir du undersøkt av lege. Vi tar ulike blodprøver samt radiologiske undersøkingar. Når resultata frå undersøkingane og prøvene er klare, vil vi som oftast kunne avklare om du har kreft eller ikkje, og vi stiller ei diagnose. Har du ikkje kreft, avsluttar vi pakkeforløpet.
Undersøkingane er ofte tilpassa kvar enkelt pasient, avhengig kor svulsten ligg. Vanlege undersøkingar kan vere:
Blodprøver
MR undersøking av lever eller MRCP (MR-undersøking av blant anna galleveiane)
CT undersøking
ERCP – ei undersøking der ein slange blir ført gjennom munnen og inn i tolvfingertarmen. Derfrå kan gallegangen og svulsten bli nærmare vurdert, eventuelt ta ei vevsprøve. Blir òg brukt når ein skal legge inn gallestent som avlasting
Alle pasientar som får ein kreftdiagnose, blir inkludert i Pakkeforløp heim for pasientar med kreft. Gjennom pakkeforløpet skal du som pasient få avdekt dine individuelle behov for tenester og oppfølging utover sjølve kreftbehandlinga.
Dersom du har kreft, planlegg vi kva behandling som er best for deg. Avgjerd om behandling tar vi i samråd med deg, vanlegvis basert på vurdering i eit tverrfagleg team-møte.
Du har rett til å vere med å bestemme og vi avgjer saman med deg. Dette kallast samval. Om det finst fleire moglegheiter, får du informasjon om fordelar og ulemper ved dei ulike alternativa. Då kan du vurdere desse opp mot kvarandre, utifrå kva som er viktig for deg.
Her er tre spørsmål du kan stille oss:
Kva alternativ har eg?
Kva fordelar og ulemper er moglege ved desse alternativa?
Kor sannsynleg er det at eg vil oppleve nokre av desse?
For pasientar med gallevegskreft vil som regel behandlinga vere operasjon, medikamentell behandling eller strålebehandling. Behandlinga avheng av kor langt kreftsjukdommen har komme. Dersom det er spreiing av svulsten, vil det ikkje vere mogleg å operere.
Operasjon
Pasientar som blir akseptert for kirurgi, vil gå gjennom ein omfattande operasjon der ein tar bort den delen av gallegangen som er sjuk, og erstattar den med ein del av tynntarmen. I mange av tilfella må også ein del av levra bli fjerna.
Strålebehandling og kjemoterapi kan bli tilbydd til to ulike formål. Ein kombinasjon av desse to behandlingane kan drepe kreftceller som eventuelt er igjen etter ein operasjon. Dei kan også bli brukt når ein ikkje kan operere kreften, for å forlenge livet.
Det kan likevel vere vanskeleg å avgjere om du skal ha cellegift, fordi biverknadene er ubehagelege, og effekten har ikkje vist seg å vere god nok for denne typen kreft. Du vil få ei samtale med kreftlege for nærmare diskusjon rundt dette.
Dersom kreften har spreidd seg, og ein ikkje kan kurere sjukdommen, kan endoskopi enkelte gonger lette symptoma. Plager som gulsott, kløe, kvalme og hyppige infeksjonar i gallegangane, kan bli betre ved hjelp av endoskopiske stentar, som er små plastrøyr som blir plassert i gallevegane dine, for å halde dei opne.
Dette blir gjort ved hjelp av ei ERCP-undersøking, der ein slange blir ført ned via munnen, forbi magesekken og fram til tolvfingertarmen. Herifrå kan stenten bli plassert i gallevegane. Undersøkinga kan bli opplevd som ubehageleg for mange, og ein bakdel med denne er at ein må bytte stenten regelmessig, fordi den blir tett.
Ei anna undersøking som kan lette på symptoma, er PTD (Perkutan transhepatisk drenasje), der ein legg eit dren gjennom huda og inn til dei djupe gallevegane, for å omdirigere gallen til ein pose på magen.
Lindrande behandling
Ved langtkommen kreft der ein ikkje kan kurere sjukdommen, finst det no ei rekke moglegheiter både til livsforlengande behandling og god symptomforebygging og symptomlindring.
Mange pasientar kan leve bra i årevis med kreft som har spreidd seg, og mange døyr av heilt andre årsaker.
Behandlinga du har vore gjennom, vil vere førande for kva type oppfølging du får.
Første kontroll etter kirurgi er vanlegvis 4 veker etter innleggelsen.
Rehabilitering og meistring ved kreftsjukdom
Det finst ei rekkje tilbod som kan vere til hjelp for å kome tilbake til kvardagen under og etter kreftsjukdom. Derfor er det viktig å tenkje rehabilitering og meistring av sjukdommen heilt frå sjukdomsstart og begynnelsen av behandlinga. Målet er å kunne fungere og leve med eller etter kreftsjukdom, med so god livskvalitet som mogleg.
Ver merksam
Oppsøk lege dersom du
opplever gulsott, kløe, vekttap og feber.
Line 16E har avgang frå Xhibition i Småstrandgaten
Busstoppa rundt Haukeland:
Ulriksdal for besøkande til Ulriksdal helsepark og Glasblokkene (line 5, 6, 16E)
Haukeland sjukehus Nord for besøkande til Glasblokkene, Kvinneklinikken, Augebygget og Haukeland hotell (line 5, 6, 12 og 16E)
Haukeland sjukehus Sør for besøkande til Sentralblokka og andre bygg på Haukelandsområdet (line 5, 6, 12 og 16E)
Ibsensgate - arbeidsruter
Nærmaste stoppestad til Haukeland er bybanestoppet Haukeland sjukehus. Banen stoppar nord for Sentralblokka, like ved Glasblokkene, på Haukelandsområdet. Det tar om lag 5 minutt å gå frå stoppet til sjukehuset.
Parkeringsanlegget på Haukeland er delt inn i ulike område på og i nærleiken av sjukehuset. Vi har dessverre ikkje nok plassar til alle som ønsker å parkere på sjukehuset.
Av omsyn til dei som må bruke bil, oppmoder vi derfor dei som kan, til å bruke offentleg transport. Det er også mogleg å parkere på Bystasjonen og ta buss/bane det siste stykket opp til Haukeland.
For dei som av ulike årsakar må bruke bil, er det parkeringsplassar på ulike områder på og i nærleiken av sjukehuset.
I Sentralblokka på Haukeland finn du ein taxihaldeplass der det som regel står ledige bilar. Ved behov er våre tilsette i resepsjonen tilgjengelege 24 timar i døgnet og kan bestille taxi til deg.
Reiseutgifter Som regel gjennomfører du reisa di på eiga hand og søker om å få dekt reiseutgiftene i etterkant. Les meir om å få dekt ei pasientreise
Rettar/Rettane dine Hovedregelen er at pasientreiser bli dekt med ein standardsats per kilometer. Ved behov kan også nødvendige tilleggsutgifter bli dekt. Les meir om rettane dine ved pasientreiser
I foajeen i Sentralblokka på Haukeland finn du eit apotekutsal for publikum. Dei gjer klar resepten din medan du ventar der.
Apotekutsalet har eit variert varetilbod, og fører dei legemidla sjukehuset nyttar i behandlinga. Dei skaffar også legemiddel som ikkje er marknadsførte i Noreg eller som må produserast spesielt. I tillegg har dei hudpleie- og hygieneartiklar og ernæringsprodukt, samt andre apotekvarer og sjukepleieartiklar.
Dei ansatte ved apoteket gir deg informasjon, råd og rettleiing om legemiddel og legemiddelbruk og kan tilby samtale/rettleiing mellom personale og pasient på eit uforstyrra samtalerom. Dei tilbyr og opplæring i blodsukkermåling og bruk av inhalasjonspreparat.
Apoteket tar også i mot gamle legemiddel til destruksjon.
Du kan betale med Vipps på apoteket. Du kan derfor mellom anna betale på førehand når du skal hente bestilte medisinar.
Frivillige på Haukeland er her for å gjere pasientar og pårørande sitt møte med sjukehuset betre. Alle i frivilligheitstenesta er kledd i raude vestar og har fått kursing om rolla.
Dei frivillige kan vise veg, vente saman med pasientar, bli med på luftetur i parken eller nærområde - og mykje meir.
I tillegg til resepsjonen i foajeen i Sentralblokka, har alle poliklinikkane på sjukehuset eigen resepsjon. Her kan du få hjelp med alt frå betaling til bestilling av transport.
Besøke pasientar Skal du besøke ein pasient? Vi kan gi deg informasjon om kvar du finn dei ulike avdelingane og sengepostane på sjukehusområdet.
Betale eigendel Du kan betale eigendel for polikliniske konsultasjonar i resepsjonen mellom klokka 07.00 og 21.00. Ver merksam på at poliklinikkane berre tar imot betaling med kort.
Bestille drosje Om du ønskjer det, hjelper vi deg gjerne med å bestille drosje. Berre ta kontakt i resepsjonen.
Resepsjonen i foajeen i Sentralblokka er døgnbemanna og hjelper deg i tillegg med:
Lån av rullestol Resepsjonen låner ut rullestolar til bruk på sjukehuset. For lån av rullestol er det 200 kroner i depositum.
Følgeteneste Vi tilbyr følgeteneste, der ein tilsett kan følge deg til og frå poliklinikkane, til røntgen og til Laboratorium for klinisk biokjemi. Vi har også rullestol om du treng det.
Følgeteneste har vi frå klokka 07.00 til 15.00. Direkte telefonnummer til følgetenesta er 55 97 20 06.
Oppbevaringsboksar Vi har oppbevaringsboksar, om du treng dette. Avhengig av storleik på boksen, kostar dette 20 eller 30 kr. per døgn.
Hittegods Vi tar imot hittegods, og leverer ut hittegods dersom dette er levert same dag eller same helg. Etter dette blir hittegodset levert til Drift/teknisk kundesenter.
Utgreiing og behandling vil vere avhengig av god kommunikasjon og kartlegging av grundig sjukdomshistorikk. Derfor ber vi deg gi beskjed om du har behov for tolk under pasientsamtalane og undersøkingane så tidleg som mogleg. Dette gjeld om du til dømes har hørsels- eller synshemming, eller om du har eit anna morsmål og snakkar lite norsk.
Alle pasientar og besøkande kan bruke gratis trådlaust internett på dei fleste områda på sjukehuset.
Gjest.ihelse.net er eit trådlaust nettverk for besøkande, pasientar og tilsette. Slik koblar du deg til gjestenettet vårt:
Koble deg til det trådlause gjestenettet (gjest.ihelse.net)
Ein nettlesar skal opne seg automatisk. (Om påloggingsvindauget ikkje dukkar opp, forsøk å opne nettlesaren manuelt).
Trykk "Godta" når du har lest og forstått vilkåra.
Innlogginga skjer automatisk på einingar etter første pålogging, så lenge kontoen er aktiv. Det skal bare være nødvendig å logge seg på éin gong per eining per 31 dagar.
Trøbbel med å kople til trådlaust internett?
Sjukehuset har dessverre dårleg nettverk nokre stader. Du kan derfor ha problem med å få logga deg på nettverket. Vi beklagar dette, og jobbar med å utbetre dette.
Har du ein nyare mobiltelefon, og problem med å kople det til trådlaust gjestenett på sjukehuset? Det kan skuldast nettverksinnstillingane på telefonen din.
Som inneliggande pasient vil du få matservering på avdelinga du ligg på. I tillegg kan du og besøkande kjøpe alt frå dagens middag til smårettar, bakevarer og kioskvarer på sjukehuset. I nærmiljøet finst også fleire daglegvarebutikkar.
Pasientbiblioteket på Haukeland er til for pasientar og pårørande. Her er utlån av bøker, både tekst- og lydbøker, filmar, musikk og tidsskrift. Biblioteket har også mange aviser til utlån, mellom anna alle lokalavisene i distriktet. For dei som ikkje kan komme seg til biblioteket, har vi et tilbod med boktraller med eit utval frå biblioteket som blir trilla rundt til avdelingane.
Pasientbiblioteket finn du i foajeen i Sentralblokka på Haukeland. Kom innom for ein prat, lån ei bok eller slå deg ned i salongen med ei avis.
