Behandling, Lungekreft-svulst i lungene
Lungekreftoperasjon
Hovudårsakene til vondarta svulst i lungene er røyking. 95 % av pasientane som får lungekreft er, eller har vore røykjar. I enkelte yrke kan ein verte utsett for stoff som kan auke faren for lungekreft.
Ein godarta svulst gir sjeldan symptom dersom han ikkje sit sentralt i luftvegane. Ein vondarta svulst i lungene gir vanlegvis lite plager. Det kan oppstå hoste, oppspytt (eventuelt blodig), varierande grad av tung pust og smerter.
Den beste behandlinga for lungekreft er å fjerne alt lungevev med kreftceller i. Hos nokon kan det vere nok å fjerne ein mindre del av lunga, hos andre kan det vere nødvendig å fjerne heile lunga på ei side. Operasjonsmetodane vi bruker er kikholsteknikk eller open operasjon. Då opnar vi opp brystkassa mellom ribbeina.
Ved kreftsjukdom andre stader i kroppen, med spreiing til lunge (lungemetastasar), fjernar vi som regel berre svulsten, med noko av lungevevet rundt. For å vere sikker på at heile svulsten er borte, vert fjerna vev sendt til undersøking. Dersom dette er fritt for svulstvev, er det eit teikn på at heile svulsten er fjerna. Spreiing av enkelte kreftceller til andre stader i kroppen kan skje, men kan ikkje påvisast før det har vakse til ein ny svulst av ein viss størrelse. For å hindre ei slik utvikling kan ein gi cellegift etter operasjonen. Ein ventar minst 4 veker etter operasjonen før ein eventuelt gir cellegiftkur. I enkelte tilfelle vil det også bli tilbydd strålebehandling.
Til ei kvar tid vil dei symptoma som oppstår bli behandla så grundig som mogeleg. Vi er spesielt opptatte av å gje best mogeleg smertebehandling. Du vil bli innkalla til kontroll ved lungeavdelinga 4 veker etter operasjonen for å avklare eventuelt ytterlegare behandling.
Før
Dagen du vert innlagd
Dagen du vert innlagd, vil du få munnleg informasjon av sjukepleiar/hjelpepleiar, lege og fysioterapeut.
Før operasjonen vil du få informasjon av kirurgen som skal operere deg, og eventuelt anestesilegen som skal gi deg narkosen.
Du har anledning til å ha med pårørande når du mottar informasjon.
Blant dei rutinemessige førebuingane før operasjonen er blodprøvar, det vert tatt røntgen av lungene dine, eventuelt målingar av lungekapasitet og registrering av hjarterytme (EKG).
Førebuing kvelden før operasjonen
- Hår i operasjonsområdet vert fjerna, frå ryggrad til brystbein.
- Du skal dusje og vaske håret før du legg deg, vask spesielt godt under armane, i navlen og nedantil. Bruk vanleg såpe og sjampo.
- Du må fjerne neglelakk, smykke og sminke.
- Frå midnatt må du faste, det vil seie; ikkje ete, drikke, røyke, snuse, tygge tyggegummi eller suge på pastillar.
Førebuing operasjonsdagen
- Du skal igjen dusje
- Blodtrykk, puls, oksygenopptak og temperatur blir målt
- Du får eventuelt morgonmedisin
- Du får reint sengetøy
- Verdisakene dine vert nedlåste på avdelinga
- Du får medisin som verkar avslappande
- Eventuelle tannprotesar tar ein ut før operasjonen.
Røyking
Dersom du røyker før og etter operasjonen, risikerer du fleire plager enn ikkje-røykande nyopererte. Særleg er det auka risiko for slimopphoping i luftvegane, og dermed auka fare for lungebetennelse. Røykjarar hostar meir enn andre, og hoste vil gje smerte i operasjonssåret. Det er derfor viktig at du sluttar å røykje før operasjonen.
Under
Når du kjem til operasjonsavdelinga vert du tatt i mot av legen og sjukepleiaren som skal gje deg narkose. Etter at du har sovna, vil anestesipersonalet legge eit røyr i luftrøyret ditt. Dette vert gjort fordi du under operasjonen vert tilkopla ein pustemaskin (respirator) som hjelper deg til å puste. Når du er vaken og stabil nok, fjernar vi røyret i halsen, og du pustar sjølv.
Lungene er bygde opp av delar som er anatomisk like. Desse delane heiter lappar. Ein lapp inneheld lungevev, blodårer (pulsårer og samleårer) og luftrøyr (bronkiar). Høgre lunge består av tre lappar mens venstre består av to lappar.
Ein svulst er vanlegvis inne i lungelappane. Dersom svulsten er ondarta, er det ikkje tilstrekkeleg å fjerne sjølve svulsten. Heile lappen der svulsten er, må fjernast. Alt etter kvar svulsten sit i lungene, størrelsen eller kor lenge svulsten har utvikla seg , opererer vi bort ein eller to lappar. I nokre tilfelle må vi ta heile lunga på den sida kreftsvulsten er.
Undersøkingane før operasjonen har til hensikt å avklare om svulsten er godarta eller ondarta. Dersom det ikkje lukkast å fastslå svulsttypen før operasjonen, vil dette kunne avklarast under sjølve inngrepet. Vevet som vert fjerna under operasjonen, vert sendt til nærare undersøking for å sjekke om kreften kan ha spreidd seg vidare i lungene. Det kan ta opptil 14 dagar før svaret er klart.
Ved lungekreft lagar vi eit operasjonssnitt som byrjar nedanfor brystvorta og går bakover og opp forbi nedre kant av skulderbladet.
Vanlegvis har lungene overkapasitet slik at det å fjerne ein lapp ikkje betyr så mykje for pusteevna. Klarer ein før operasjonen å gå opp to-tre etasjar utan problem, er lungefunksjonen god og fjerning av lungevev tolererast godt. Men jo meir vi må ta bort, dess meir vil du merke at kapasiteten er redusert.
Etter
Etter operasjonen vaknar du opp på Thorax kirurgisk intensiv og oppvakningsseksjon (TIO). Der vert du liggande til ut på kvelden eller til neste dag før du blir flytta til Hjarteavdelinga post 4, Thoraxkirurgisk seksjon (sengepost).
På TIO vil det vere sjukepleiar rundt deg heile tida som overvaker deg nøye.
Du vil ha ein del utstyr festa til kroppen:
- Oksygen i nasen
- Urinkateter
- Venflon (eit lite plastrøyr inn i ei blodåre som vi kan gje medisinar og væske i)
- Smertepumpe tilkopla kateter i ryggen (epidural)
- Thoraxdren på den sida som er operert
Den nærmaste familien kan ringe 55970391/90 og snakke med den sjukepleiaren som har ansvar for deg, evt. snakke med deg.
Ver merksam
Kontakt
Sentralblokka
Hjarteavdelinga post 4
Oppmøtestad
Sentralblokka
Haukelandsveien 22
5021 Bergen