Behandling, ICD= IMPLANTABLE CARIDIOVERTER DEFIBRILLATOR
Hjartestartar
Hjartestartar (ICD) blir tilbydd om du anten har hatt hjartestans eller ei hjarterytmeforstyrring som kan føre til hjartestans. I tillegg tilbyr vi hjartestartar dersom du har auka risiko for farleg hjarterytmeforstyrring og hjartestans.
Før
Du blir kalla inn til sjukehuset dagen før operasjonen, eller tidleg samme dag. Det vert då tatt blodprøver og det vert samtale med sjukepleiar og lege. I nokre tilfeller kan det vere nødvendig med undersøkingar som for eksempel røntgenbilete av hjartet og lunger, eller ultralyd av hjartet. Ta med toalettsaker til sjukehuset, vanlegvis overnatter du ei natt på sjukehus etter operasjonen. Det kan vere lurt å legge smykker og verdisaker heime, då avdelinga ikkje har høve til å ta vare på dette medan pasienten er til operasjon.
På operasjonsdagen skal du faste frå midnatt, det vil seie ikkje spise, drikke, røyke eller snuse. Du vil få dusje med spesialsåpe (Hibiscrub) kvelden før og om morgonen og få ei rein seng. Du vil få ein venekanyle, eit tynt plastrør, inn i ei blodåre til å få antibiotika og eventuelt andre medisinar gjennom.
Ulike typar
Det vert nytta forskjellige typar hjartestartar, alt etter kva sjukdom pasienten har. Batteriboksen vert kobla til 1, 2 eller 3 ledningar. Mange pasientar treng berre 1 ledning til høgre hovudkammer, men nokre vil ha nytte av å også ha ledning til høgre forkammer.
Ein biventrikulær pacemaker, som også vert kalla hjartesviktpacemaker kan også kombinerast med ein hjartestartar og hjartestartaren vil då har 3 ledningar; 1 til høgre forkammer, 1 til høgre hovudkammer og 1 ledning som ligg i ei vene utanfor venstre hovudkammer.
Ein nyttar ofte den engelske forkortinga ICD (Implantable Cardioverter Defibrillator) for ein hjartetstartar.
Under
Sjølve operasjonen foregår i lokalbedøving, slik at pasienten er vaken under operasjonen. Pasienten får tilbod om avslappande og smertestillande medisin under operasjonen.
Førebuingar og sjølve operasjonen vil vare omlag 1-2 timar. Om ein skal operere inn ein hjartestartar som er kombinerte med ein hjartesviktpacemaker med 3 ledningar, tek lengre tid, omlag 1-3 timar.
Etter at lokalbedøving er satt, lagar legen eit snitt i huda på ca 5-6 cm. Deretter finn ein ei blodåre som kan brukast til å føre ledningar ned til hjartet. Ledningane vert ført gjennom vena under kragebeinet via den store hulvena og til høgre hovudkammer eller til høgre forkammer. Når ledningen er i rett posisjon, ligg ledningsspissen mot den indre veggen i hjartet. Posisjonen vert kontrollert med elektriske målingar og røntgengjennomlysning. Ledningen vert festa med ein liten skrue i hjarteveggen og vil etterkvart gro fast til hjarteveggen. Hjartestartarbatteriet vert plassert under huda øverst på venstre side, nokre cm under kragebeinet, og kobla til ledningane.
Etter
Etter operasjonen kjem du tilbake til sengeposten. Der skal du halde senga i 2-4 timer, dette for å førebygge blødning frå operasjonssåret. Du kan få mat og drikke når du er i form til det.
Det vil kunne vere smerter frå operasjonssåret dei første dagane. Du kan eventuelt bruke smertestillande som paracetamol for sårsmertene. I løpet av kvelden eller formiddagen dagen etter vert det tatt røntgen-bilete av brystkassen for å sjekke at ledningane fortsatt ligg på plass. Det blir også gjort ein kontroll av hjartestartaren for å sjå at denne fungerer som planlagt før du drar heim. Vanlegvis treng du ei overnatting på sjukehus etter operasjonen før du kan dra heim.
Du kan bruke armane normalt etter operasjon. Hald såret tørt og reint i 12 dagar til du fjernar sting hos eigen lege. Unngå å dusje rett på såret, bruk handdusj. Unngå hard fysisk aktivitet som gjer deg svett under bandasjen til stinga er fjerna. Dette for å hindre infeksjon. Når det er gått 4 veker skal ein ikkje lenger trenge å tenkje på at ein har ein hjartestartar og ein kan leve livet som vanleg.
Kontrollar
Hjartestartaren skal kontrollerast jamnleg, enten her på Haukeland eller på lokalsjukehus. Første kontroll er vanlegvis 1-3 månader etter operasjonen, deretter kvart halvår eller årleg. Kontrollen vert gjort ved hjartepoliklinikken og tek ca 30 min. Du får innkalling i posten.På kontrollane vil ein kunne sjekke batteriets tilstand, funksjonen til ledningane og sjå korleis hjarterytmen har vore. Nokre pasientar kan og få heimekontrollar via telenettet, slik at ein kan sende informasjon frå hjartestartaren til sjukehuset der ein lækjar eller sjukepleiar ser på målingane. Dette vil veksle med oppmøtekontrollar ved sjukehuset.
Hjartestartarbatteriet har ei levetid på 5-10 år, avhengig av type, funksjon og kor ofte den er i bruk. Ved bytte av batteri vert ein kalla inn til sjukehuset om morgonen, operert i løpet av dagen og kan dra heim samme dag. Vanligvis vert berre batteriet bytta, medan ledningane kan nyttast vidare. Etter et batteribytte er det viktig å halde såret tørt og reint til fjerning av sting hos eigen lege etter 12 dager. Det er ingen restriksjonar i forhold til armbevegelsar dersom du ikkje har fått nye ledningar, men vere varsom den fyrste veka slik at såret får gro.
Ver merksam
Forholdsreglar for hjartestartarpasienter:
- Ein skal alltid informere lege/helsepersonell om at ein har ein hjartestartar
- Du får tilsendt eit internasjonalt hjertestarter/pacemaker kort i posten etter ca 3 veker. Dette kortet bør ein alltid ha med seg. Kortet er ditt bevis på at du har hjartestartar og inneheld informasjon om batteri og ledningar. Ein skal vise det fram ved andre sjukehus og i tryggleikskontrollar på flyplassar.
- Hald minst 15 cm avstand frå hjartestartaren til mobiltelefon. Me anbefaler at ein ikkje har mobiltelefon i brystlomma på skjorta.
- Hald minst 15 cm avstand frå hjartestartar til induksjonskomfyr/plater.
- Unngå bruk av TENS- apparat. (elektrisk nervestimulerings apparat)
- Unngå bruk av sveiseapparat og slagbor.
- MR undersøkingar er no mogleg med visse typar pacemaker og hjartestartar. Det må gå minst 6 veker etter operasjonen før ein tek MR undersøking og det må gjerast omprogrammering før og etter MR.
Komplikasjonar til operasjonen er uvanleg. Det som gjev grunn til bekymring er følgande:
- Blødning i operasjonssåret
- Aukande hevelse eller smerte fra operasjonssåret
- Feber
- Svimmelhet eller besvimelse
Dersom noko av dette skulle oppstå innan dei første 14 dagene skal du ta kontakt med sjukehuset som opererte deg. Utover dette må du ta kontakt med fastlege/legevakt for vurdering.
Kontakt
Sentralblokka
Hjarteavdelinga post 1s2v
Oppmøtestad
Hjartepost 1 held til i 6. etasje i Sentralblokka.Sentralblokka
Haukelandsveien 22
5021 Bergen