Fastsetting av diagnose

Diagnosen blir fastsett på grunnlag av samtale om typiske symptom, vanleg klinisk undersøking, samt blodprøver og eventuelt tilleggsundersøkingar av enkeltorgan. Legen spør gjerne om symptom som hudutslett, munnsår, hårtap, likfingre, leddsmerter og smerter når ein pustar. Det er òg vanleg å kartleggje medisinbruk då enkelte medisinar i sjeldne tilfelle kan vere ei medverkande årsak til SLE. Det blir tatt ei rekkje blodprøver som til dømes kan vise funn av antistoff, høg senkingsreaksjon og låge kvite blodceller og blodplater. Urinprøve er ein del av rutineundersøkinga. I tillegg er det ofte nødvendig med røntgenbilde og vevsprøver frå affiserte organ, som for eksempel hud eller nyre.

Behandling

Målet med behandlinga er å oppnå lågast mogleg sjukdomsaktivitet og forhindre skade på indre organ. Det er viktig å verne seg godt mot sola ved å halde seg i skuggen og bruke solkrem med høg faktor, då ein veit at soleksponering kan forverre sjukdomen. Ein tilrår òg røykeslutt. Då SLE kan auke risiko for komplikasjonar under graviditet, er det viktig at graviditet blir planlagt i ein roleg fase av sjukdomen, og i samråd med legespesialist.


Den medikamentelle behandlinga varierer frå person til person avhengig av kva organ som er hardast ramma av sjukdommen. Dei aller fleste som er sjuke med symptom frå hud, ledd og slimhinner blir sett på behandling med antimalariamedisinen Plaquenil. Mange bruker i tillegg prednisolon i varierande doser. Om sjukdommen rammar indre organ, som for eksempel nyrer, kan fleire ulike immundempande medisinar og cellegift vere aktuelle.

Pasientar med SLE blir følgde ved revmatologisk avdeling, eventuelt i samarbeid med nyreavdelinga. Intervalla mellom kontrollar varierer ut i frå kor aktiv sjukdommen er. Ved mild og godt kontrollert sjukdom er det nok med kontroll hos lege kvar 6.-12. månad.

Vil du vite meir?

• Pasienthandboka
• felleskatalogen.no/medisin/sykdom
• bindevevssykdommer.no

In English

• Lupus