Mikroti, rekonstruksjon av ytre øyre

Innleiing

Danninga av øyret startar i veke 3-5 og er ferdig utvikla i veke 18 i fosterperioden. I dei fleste tilfella finn ein inga klar årsak, men vi ser at i ein del tilfelle er tilstanden assosiert med medfødde syndrom eller andre tilstandar som Treacher Collins syndrom, Hemifacial mikrosomi etc.

I Noreg blir det fødd 8-10 barn med mikroti kvart år. Om nokon i familien har ei øyremisdanning er risikoen høgare for at ein får eit barn med same eller liknande liding.

Behandlinga av mikroti krev spesialistkompetanse og er derfor sentralisert til to stader; Haukeland universitetssjukehus i Bergen og Rikshospitalet - Oslo universitetssykehus.

Tilvising og vurdering

Pasientar kan tilvisast frå fastlege eller sjukehus.

Barn ser vi gjerne første gong i eitt til to-års alderen. Vi følger pasienten med kontrollar fram til operasjonstidspunktet.

Vaksne kan tilvisast uavhengig av alder.

Før

Forundersøkingane til kirurgi krev ikkje spesialutstyr. Undersøkinga blir utført av ein plastikkirurg frå mikroti-teamet. Utgreiinga inneber sjukehistorie og klinisk undersøking.

Du vil få grundig informasjon om den kirurgiske behandlinga, kor lang tid du må vente på operasjon og moglege komplikasjonar.

Førebuingar til operasjon

Faste

Før operasjonen må du faste. Det inneber at du ikkje kan ete, drikke, tygge tyggegummi/drops, snuse eller røyke. Magesekken må vere tom for at ikkje mat eller væske skal komme over i lungene under narkosen. Det er viktig at du følgjer instruksjonane om korleis du skal kome godt førebudd til sjukehuset. Dersom du ikkje følger reglar om faste og røyking, kan du risikere at vi må utsetje operasjonen.

Barn (opptil 18 år): Med mindre anna er avtalt gjeld følgande: Barnet kan drikke klare væsker (vatn, saft, juice utan fruktkjøt) inntil 1 time før operasjon. Barnet kan få morsmjølk/-erstatning inntil 4 timar før operasjon. For mjølk og fast føde gjeld same reglar som for vaksne (6 timar)

Vaksne: Du skal ikkje ete fast føde eller drikke mjølk i 6 timar før operasjonen. Du kan gjerne drikke klare væsker (vatn, saft, juice utan fruktkjøt, brus, te, kaffi utan mjølk/fløyte) inntil 2 timar før planlagt operasjon. Unngå røyk, snus, tyggegummi og sukkertøy i 2 timar før operasjonen. Inntil 1 time før operasjonen kan du svelge medisinar med eit glas vatn (maks 150 ml).

Ved spesielle inngrep kan det vere andre rutinar som gjeld. Dette blir du orientert om på sjukehuset før operasjonen.

Dette gjeld før alle operasjonane.

Medisinar

Ta med alle dei faste medisinane dine på operasjonsdagen. Du får beskjed av legen om kva medisinar du kan ta og kva du ikkje kan ta. Bruker du Marevan eller anna blodfortynnande medisin må du kontakte fastlegen to veker før operasjonen for å avtale eventuell nedtrapping.

Hygiene

For å redusere infeksjonsfare er det viktig at du dusjar same morgon som du møter til operasjon. Unngå å bruke body lotion, feit ansiktskrem eller sminke, og ikkje ha på deg naglelakk. Du bør ikkje ha på deg smykke / piercing eller klokke, og ikkje bruk kontaktlinser denne dagen - bruk heller briller.

Sjukdom

Om du er forkjøla eller har blitt sjuk av andre grunnar når operasjonen nærmar seg, må du gi beskjed.

Viktig informasjon før operasjon i narkose for barn og unge

Les meir om faste, førebuingar til operasjonen og oppvakning

Her er også bildeseriar om bedøvingskrem og venekanyle, og filmar om operasjonsdagen tilrettelagt for barn og unge.

Under

Behandling av mikroti er kirurgi.

Den vanlegaste forma for rekonstruksjon er å lage eit nytt øyre ved hjelp av eigen ribbeinsbrusk. For å gjennomføre ein slik operasjon må pasienten ha tilstrekkeleg med brusk, noko dei fleste har ved 7- års alder.

Vaksne personar med mikroti eller dårlege resultat etter tidlegare kirurgi, får også tilbod om operasjon dersom forholda ligg til rette for det.

Øyrerekonstruksjonen gjerast i 3 operasjonar med 3 månaders mellomrom.

Rekonstruksjon av øyre

Seanse 1

Ved første operasjon haustar ein ribbeinsbrusk. Ei fri ribbe til øyrekanten og to samanvaksne ribber til sjølve øyreplata. Deretter blir bruskbitane skulpturert til eit tredimensjonalt rammeverk som blir lagt inn under huda. Du blir innlagt på sjukehuset når denne operasjonen skal skje, og du må rekne med å vere på sjukehuset 4-5 dagar.

Seanse 2

Ved neste operasjon blir øyret løfta ut frå hovudet og ein legg eit hudtransplantat på baksida. Operasjonen er dagkirurgisk og du kan reise heim same dag. Kjem du langvegsfrå får du som regel eitt døgns opphald.

Seanse 3

Ved siste seanse blir ein bruskbit ført inn under øyret for å betre projeksjonen, i tillegg til at ein gjer små estetiske optimaliseringar. Også denne operasjonen blir gjort som dagkirurgi.

Etter

Etter seanse 1

Etter operasjonen blir du på sjukehuset i 4-5 dagar. Du har dren frå øyreregionen som fjernar blod og væske. Drenet blir fjerna på utreisedagen. Du kan vere i bevegelse allereie første dag etter operasjonen.

Smertelindring skjer via eit tynt dren som blir lagt der brusken er hausta, kombinert med smertestillande medikament.

Kontroll hos operatør ei veke etter utskriving, eventuelt ved lokal øyre-nase-hals-avdeling om du kjem langvegsfrå.

Etter seanse 2

Du kan reise heim etter operasjonen eller dagen etter. Kontroll hos operatør for fjerning av bandasje etter ei veke.

Etter seanse 3

Du kan reise heim etter operasjonen eller dagen etter. Kontroll hos operatør eller lokal øyre-nase-hals-avdeling etter ei veke.

Etter alle operasjonane må du unngå sportslege aktivitetar i fire veker.

Ver merksam

Utover normale anestesiologiske risikomoment, er kirurgi forbundet med ein viss blødings- og infeksjonsrisiko.

Ved teikn på infeksjon eller bløding skal du kontakte sjukehuset.