Vi tilrår at du alltid nyttar siste versjon av nettlesaren din.
logo Helse Bergen

Brot i overarm – behandling med ortose

Brot i overarmen kan ofte behandlast med ortose. Behandlinga varer vanlegvis i 10–12 veker og blir følgd med kontrollar på ortopedisk poliklinikk.

Behandlingsforløp

Ved behandling av brot i overarmen med ortose blir brotet stabilisert med ei skjene som blir festa med borrelås. Denne skal vere på i totalt 10–12 veker for at beinet skal gro.

Ortosebehandling føreset at du bruker musklane i armen aktivt og gjer øvingane du blir tildelt.

Før

Dersom brotet eignar seg for behandling med ortose, kan denne anten leggjast same dag, eller etter cirka éi veke. I mellomtida blir brotet stabilisert mellombels med ein gips.

Det tek berre få minutt å få ortosen på plass og det blir gjort så skånsamt som mogleg. Likevel kan det vere ubehageleg akkurat under tilpassinga. Ortosen stabiliserer brotet og verkar smertestillande. Den må sitje stramt for å sikre maksimal effekt. Er den laus, kan brotet forskyve seg og du får meir smerter. Ved behov kan du ha på ein fatle som verkar smertelindrande. Denne skal ikkje brukast meir enn maksimalt 2 veker.

Under

Etter at ortosen er på, kan du reise heim.

Du skal fleire gonger dagleg:

  • Så snart smerta tillèt det og seinast 1 veke etter brotet, skal du byrje med pendeløvingar i skuldra.
  • Strekke og bøye i olbogen, så langt du klarer med armen si eiga kraft.
  • Knytte og strekke fingrar.
  • Bevege i handledd så mykje som mogleg.

Du skal:

  • Ha ortosen på natt og dag inntil legen gir annan beskjed.
  • Etterstramme stroppane på ortosen dagleg.
  • Slutte med fatle så snart du klarer det med omsyn til smerte og seinast etter 14 dagar.
  • Oppnå full strekk i olbogen dei 2 første vekene etter at du fekk ortosen.
  • Så lenge overarmen ligg inntil kroppen (olbogen i midja) skal du bruke fingrane til daglegdagse aktivitetar som å smørje ei skive, vaske dei, handtere knappar og glidelås.
  • Etter kvart trene bøy og strekk i olbogen mot motstand. Du kan då gjerne løfte lette gjenstandar. Overarmen må då liggje inntil overkroppen.

Du skal ikkje:

  • Løfte overarmen før legen tillèt det.
  • Støtte deg på olbogen/armen.

I starten er det vanleg å hovne opp i underarmen og fingre. For å redusere hevelsen kan du:

  • Liggje på rygg med underarmen kvilande på ei stor pute over magen.
  • Knytte handa og strekkje ut fingrane så langt du kan, fleire gonger.

Aktiv bruk av fingermusklane er det mest effektive tiltaket for å få ned hevelse.

Når legen tillèt det, kan du ta av ortosen for å dusje/vaske deg. Sjekk at du ikkje har trykk eller gnagsår. Når du bevegar og belastar armen, skal du alltid har ortosen på deg.

En planet med svart bakgrunn
Røntgenbilde av brudd i overarm som har begynt å gro etter behandling med ortose.

 

Etter

Cirka 1 veke etter tillaging av ortose skal du til kontroll på poliklinikken med røntgen. Vi kontrollerer då at ortosen sit godt og at brotet står i fin stilling. Vi sjekkar også at du har forstått korleis du skal forhalde deg når du har ortose og repeterer øvingane du skal utføre.

Ikkje ver redd for å spørje om det er noko du lurer på. Det er ofte lurt å skrive ned spørsmål heime slik at du ikkje gløymer dei når du kjem på kontroll.

Etter første kontroll blir det ny kontroll cirka 1 gong i månaden inntil du kan slutte med ortose.

Informasjon frå fysioterapeut

Denne informasjonen er tilpassa deg med brot i overarmen (humerusskaftfraktur), som blir behandla med overarmsortose.

Behald ortosen på dag og natt, inntil legen gir annan beskjed. Etterstram stoppa på ortosen dagleg.

Ortosen stabiliserer brotet og lindrar smerter. Den må sitje stramt for å sikre maksimal effekt. Hevelsen vil gradvis gå ned, og dersom ortosen blir laus kan brotet forskyve seg og du får meir smerter. Ikkje stram stroppane så hardt at handa blir nomen. Vanleg ortosetid er 10–12 veker.

Når legen tillèt det kan du ta av ortosen for å dusje eller vaske deg. Sjekk at du ikkje har trykk eller gnagsår. Du kan gjerne smørje armen med hudkrem.

En hvit og grå veske
Ortose.

 

Kvil armen i fatle (collar'n cuff) dag og natt den første tida. Formålet med fatlen er å lindre smerte. Du kan gjerne kvile handa i jakkelomma i staden for å bruke fatle. Slutt med fatlen så snart du klarer å gå med armen fritt pendlande, og seinast etter 2 veker. 

En person iført en hvit skjorte
Collar'n Cuff. Bruk til du klarer å gå med armen fritt pendlande
En blå og svart kabel
Fatle.

Verkar smertestillande og du bruker han i inntil 2 veker.

Du skal ikkje:

En person som holder en rød og hvit gjenstand
Ikkje løft overarmen ut frå kroppen. Overarmen skal liggje inntil overkroppen eller henge loddrett.
En person iført sikkerhetsvest
Ikkje løft overarmen ut frå kroppen. Overarmen skal liggje inntil overkroppen eller henge loddrett.
En person iført en blå skjorte og hansker som holder en rød og hvit gjenstand
Ikkje støtt deg på armen. Ikkje støtt olbogen, verken på armlene eller bord.

Du skal:

En mann som sitter i en stol
La handa kvile i fanget når du sit.

Alt dette gjeld inntil du får annan beskjed på legekontroll.  

I starten er det vanleg å hovne opp i underarmen og fingrane.

På den måten pumpar du hevelsen ut av armen. Aktiv fingerrørsle er det mest effektive tiltaket for å redusere hevelsen.

En person i slips og hvit skjorte

Knyt handa og sprik med fingrane mange gonger!

En mann i slips og skjorte sitter på en stol

Knyt handa og sprik med fingrane mange gonger!

 

En person som ligger i en sykehusseng
Legg deg på ryggen med underarmen kvilande på ei stor pute over magen. På den måten siv væska ut av armen med hjelp av tyngdekrafta.

 

Løyse fatlen 2–3 gonger dagleg for å gjere dette. Når du bevegar olbogen bruker du musklane i overarmen, og dette hjelper brotet til å gro i god stilling. Oppnå full strekk i olbogen i løpet av 2 veker etter at du fekk ortosen.

En person iført en hvit skjorte

Bøy og strekk olbogen mange gonger, så langt du klarer!

En person med et stetoskop rundt halsen

Bøy og strekk olbogen mange gonger, så langt du klarer!

 

En person som sitter i en stol

Så lenge overarmen er inntil kroppen, kan du fritt bruke handa til daglege aktivitetar. Til dømes kan du kneppe knappar, vaske deg eller smørje ei skive.

En person som sitter i en stol
Beveg normalt i fingrar, handledd, underarm, olboge, skulderblad og nakke. Viss du kjenner deg stiv eller anstrengd, prøver du dette: Løft opp skulderblada, trekk dei bak og slepp avspent ned. Gjenta så mange gonger du vil.

 

 

Behald ortosen på dag og natt, inntil legen gir annan beskjed. Etterstram stoppa på ortosen dagleg.

Du skal gjere bøyingar:

 

Dersom du ikkje har mykje vondt, startar du skulderøvingar med ein gong. Elles ventar du opp til 1 veke. Ortosen skal alltid vere på når du trener.

Sit sidevegs og la armen henge loddrett. Bøy ryggen sidevegs, så armen heng med ein avstand frå kroppen.

En person i hvit skjorte
Sitt framoverbøyd og la armen henge loddrett. Gli handa ned langs leggen, ned mot golvet.  Du vel sjølv om du glir handa ned på utsida av kroppen eller mellom beina; vel det som gjer minst vondt så handa kjem lengst mogleg ned mot golvet.
En person i en maske
Sitt framoverbøygd og la armen henge loddrett. Gli handa ned langs leggen, ned mot golvet.  Du vel sjølv om du glir handa ned på utsida av kroppen eller mellom beina; vel det som gjer minst vondt så handa kjem lengst mogleg ned mot golvet.

 

Haukeland universitetssjukehus

En person som sitter på en stol

Sit sidevegs og la armen henge loddrett. Bøy ryggen sidevegs, såg armen heng med ein avstand frå kroppen.

Haukeland universitetssjukehus

En person med et kast på armen

Stå bøygd framover med støtte til ein stolrygg, og la armen hengje. Du kan bruke beina eller ryggen til å gi armen litt fart, så den pendlar avspent. Pendle fram/tilbake, sideveis og i sirklar begge vegar.

Bøy i olbogen mot motstand: Løft lette gjenstandar som ½ l vassflaske eller 1 kg vektar. Overarmen skal liggje inn til kroppen (olbogen i midja) medan du løftar.

Albuestrekk mot motstand: Hald ein strikk med begge hender. Med frisk arm held du strikken i ro inntil brystbeinet. Med skadd arm trekk du strikken nedover så albuen blir strekt. Overarmen skal liggje inntil kroppen (albuen i midjen) under heile øvinga.

 

Sit og stryk handa fram og tilbake på låra ditt. Med denne øvinga får du altså bevege overarmen litt bort frå overkroppen, og bruke skuldermusklane.

Du blir innkalla til poliklinisk kontroll med røntgen og legekonsultasjon omtrent 1 veke etter tillaging av ortosen. Vi ser då om ortosen sit godt og om brotet står i fin stilling. Vi sjekkar om du har forstått korleis du skal forhalde deg når du har ortose og repeterer øvingane du skal utføre. Ikkje ver redd for å spørje dersom det er noko du er usikker på. Det er lurt å skrive ned spørsmåla heime, så du ikkje gløymer dei når du kjem på kontroll. Etter første kontroll blir det ny kontroll omtrent 1 gong per månad inntil du kan slutte med ortose.

Ta kontakt dersom ortosen ikkje sit bra, han gneg, du får aukande smerter eller er usikker på noko.

God betring!

Alle bilete og filmar: Haukeland universitetssjukehus.

Takk til kvinna som samtykte til fotografering for denne nettsida, dagen etter at ho brekte overarmen og fekk ortose.

Ver merksam

Ta kontakt ved teikn til gnag i huda, Dersom ortosen ikkje sit bra, aukande smerter eller det er noko du er usikker på.

Kontakt

Sentralblokka Ortopedisk avdeling, Haukeland

Kontakt Ortopedisk avdeling, Haukeland

Oppmøtestad

Ortopedisk avdeling, 7.etg, Sentralblokka Haukeland Sjukehus.
Ortopedisk poliklinikk 2. etg,Sentralblokka Haukeland Sjukehus.

For medisinske spørsmål: 55977187 (man-fre 09-15)


Etter normal åpningstid:
- Ortopedisk post 2 Vest: 55973757
- Ortopedisk post 2 Syd: 55973750
- Ortopedisk post 1 Øst: 55973760

Flyfoto av Sentralblokka

Sentralblokka

Haukelandsveien 22

5021 Bergen

Finn fram

Transport

​Fleire rutebussar går forbi Haukeland. I tillegg finst direkte arbeidsruter mellom bydelane og sjukehuset.
 
​​​​​​På nettsidene til Skyss.no finn du bussruter med oversikt over stoppestader og tider
 
  • Line 5 og 6 har avgang frå Festplassen
  • Line 12 har avgang frå Bystasjonen
  • Line 16E har avgang frå Xhibition i Småstrandgaten
​Busstoppa rundt Haukeland:

  • Ulriksdal for besøkande til Ulriksdal helsepark og Glasblokkene (line 5, 6, 16E)
  • Haukeland sjukehus Nord for besøkande til Glasblokkene, Kvinneklinikken, Augebygget og Haukeland hotell (line 5, 6, 12 og 16E)
  • Haukeland sjukehus Sør for besøkande til Sentralblokka og andre bygg på Haukelandsområdet (line 5, 6, 12 og 16E)
  • Ibsensgate - arbeidsruter

​Nærmaste stoppestad til Haukeland er bybanestoppet Haukeland sjukehus. Banen stoppar nord for Sentralblokka, like ved Glasblokkene, på Haukelandsområdet. Det tar om lag 5 minutt å gå frå stoppet til sjukehuset. 

Sjå rutetabellar og oversikt over stoppestader på Skyss.no

Sjekk nettsida til Flybussen for meir informasjon om ruter og prisar

 

Parkeringsanlegget på Haukeland er delt inn i ulike område på og i nærleiken av sjukehuset. Vi har dessverre ikkje nok plassar til alle som ønsker å parkere på sjukehuset.

​​​​​​​​Av omsyn til dei som må bruke bil, oppmoder vi derfor dei som kan, til å bruke offent​leg transport​. Det er også mogleg å parkere på Bystasjonen og ta buss/bane det siste stykket opp til Haukeland​. 

​For dei som av ulike årsakar må bruke bil, er det parkeringsplassar på ulike områder på og i nærleiken av sjukehuset.
 

​I Sentralblokka på Haukeland finn du ein taxihaldeplass der det som regel står ledige bilar. Ved behov er våre tilsette i resepsjonen tilgjengelege 24 timar i døgnet og kan bestille taxi til deg.

Reiseutgifter
Som regel gjennomfører du reisa di på eiga hand og søker om å få dekt reiseutgiftene i etterkant.
Les meir om å få dekt ei pasientreise

Planlegging
I utgangspunktet vel du sjølv kva transportmiddel du reiser med til behandling.
Les meir om planlegging av pasientreisa di

Rettar/Rettane dine
Hovedregelen er at pasientreiser bli dekt med ein standardsats per kilometer. Ved behov kan også nødvendige tilleggsutgifter bli dekt.
Les meir om rettane dine ved pasientreiser

Tilrettelagt transport
Helseekspressen
Avdeling for pasientreiser i Helse Bergen ​

Praktisk informasjon

I foajeen i Sentralblokka på Haukeland finn du eit apotekutsal for publikum. Dei gjer klar resepten din medan du ventar der.

Apotekutsalet har eit variert varetilbod, og fører dei legemidla sjukehuset nyttar i behandlinga. Dei skaffar også legemiddel som ikkje er marknadsførte i Noreg eller som må produserast spesielt. I tillegg har dei hudpleie- og hygieneartiklar og ernæringsprodukt, samt andre apotekvarer og sjukepleieartiklar.

Dei ansatte ved apoteket gir deg informasjon, råd og rettleiing om legemiddel og legemiddelbruk og kan tilby samtale/rettleiing mellom personale og pasient på eit uforstyrra samtalerom. Dei tilbyr og opplæring i blodsukkermåling og bruk av inhalasjonspreparat.

Apoteket tar også i mot gamle legemiddel til destruksjon.​

Du kan betale med Vipps på apoteket. Du kan derfor mellom anna betale på førehand når du skal hente bestilte medisinar.

Opningstider
Måndag-fredag kl. 08.30-18.00, laurdag kl. 09.00-13.00

Telefon 55 97 53 44
Telefaks 55 29 07 40
bergen@apotekene-vest.no

For meir informasjon - sjå nettsida til Sjukehusapoteka Vest

Når du skal på besøk eller følgje ein pasient på sjukehuset, må du gjere deg kjent med gjeldande rutinar.

​Les meir om besøkstider og -reglar på sjukehuset​

Frivillige på Haukeland er her for å gjere pasientar og pårørande sitt møte med sjukehuset betre. Alle i frivilligheitstenesta er kledd i raude vestar og har fått kursing om rolla. 


Dei frivillige kan vise veg, vente saman med pasientar, bli med på luftetur i parken eller nærområde - og mykje meir. 

Meir informasjon på helse-bergen.no/frivillig

Kontaktinformasjon: 

Her finn du utreiseinformasjon frå Ortoperdisk avdeling: 


Utreiseinformasjon.pdf

Information to orthopedic patients at discharge from hospital

 

Telefon resepsjon: 55 97 50 00

I tillegg til resepsjonen i foajeen i Sentralblokka, har alle poliklinikkane på sjukehuset eigen resepsjon. Her kan du få hjelp med alt frå betaling til bestilling av transport.

​​​​​​​​Besøke pasientar
Skal du besøke ein pasient? Vi kan gi deg informasjon om kvar du finn dei ulike avdelingane og sengepostane på sjukehusområdet.

Betale eigendel
Du kan betale eigendel for polikliniske konsultasjonar i resepsjonen mellom klokka 07.00 og 21.00. Ver merksam på at poliklinikkane berre tar imot betaling med kort.

Bestille drosje
Om du ønskjer det, hjelper vi deg gjerne med å bestille drosje. Berre ta kontakt i resepsjonen.

Leitar du etter ei avdeling?
​Sjå avdelingsoversikta

Resepsjonen i foajeen i Sentralblokka er døgnbemanna og hjelper deg i tillegg med:

Lån av rullestol
Resepsjonen låner ut rullestolar til bruk på sjukehuset. For lån av rullestol er det 200 kroner i depositum. ​

Følgeteneste
Vi tilbyr følgeteneste, der ein tilsett kan følge deg til og frå poliklinikkane, til røntgen og til Laboratorium for klinisk biokjemi. Vi har også rullestol om du treng det.

Følgeteneste har vi frå klokka 07.00 til 15.00. Direkte telefonnummer til følgetenesta er 55 97 20 06.

Oppbevaringsboksar
Vi har oppbevaringsboksar, om du treng dette. Avhengig av storleik på boksen, kostar dette 20 eller 30 kr. per døgn.

Hittegods
Vi tar imot hittegods, og leverer ut hittegods dersom dette er levert same dag eller same helg. Etter dette blir hittegodset levert til Drift/teknisk kundesenter.​​

I 3. etasje i Sentralblokka på Haukeland ligger det to stillerom. På dei to stilleromma kan du vere for deg sjølv med tankane og bønene dine. Romma​ er alltid ope, og er opne for alle. ​

Les meir om stilleromma

​Utgreiing og behandling vil vere avhengig av god kommunikasjon og kartlegging av grundig sjukdomshistorikk. Derfor ber vi deg gi beskjed om du har behov for tolk under pasientsamtalane og undersøkingane så tidleg som mogleg. Dette gjeld om du til dømes har hørsels- eller synshemming, eller om du har eit anna morsmål og snakkar lite norsk.

Les meir om tolketenester og dine rettar som pasient

Alle pasientar og besøkande kan bruke gratis trådlaust internett på dei fleste områda på sjukehuset.

Gjest.ihelse.net er eit trådlaust nettverk for besøkande, pasientar og tilsette. Slik koblar du deg til gjestenettet vårt:

  1. Koble deg til det trådlause gjestenettet (gjest.ihelse.net)
  2. Ein nettlesar skal opne seg automatisk. (Om påloggingsvindauget ikkje dukkar opp, forsøk å opne nettlesaren manuelt).​
  3. Trykk "Godta" når du har lest og forstått vilkåra.

Innlogginga skjer automatisk på einingar etter første pålogging, så lenge kontoen er aktiv. Det skal bare være nødvendig å logge seg på éin gong per eining per 31 dagar. 

 
Trøbbel med å kople til trådlaust internett?
Sjukehuset har dessverre dårleg nettverk nokre stader. Du kan derfor ha problem med å få logga deg på nettverket. Vi beklagar dette, og jobbar med å utbetre dette.
 
Har du ein nyare mobiltelefon, og problem med å kople det til trådlaust gjestenett på sjukehuset? Det kan skuldast nettverksinnstillingane på telefonen din. 

Som inneliggande pasient vil du få matservering på avdelinga du ligg på. I tillegg kan du og besøkande kjøpe alt frå dagens middag til smårettar, bakevarer og kioskvarer på sjukehuset. I nærmiljøet finst også fleire daglegvarebutikkar.

Les meir om mattilbodet ved sjukehuset

Pasientbiblioteket på Haukeland er til for pasientar og pårørande. Her er utlån av bøker, både tekst- og lydbøker, filmar, musikk og tidsskrift. Biblioteket har også mange aviser til utlån, mellom anna alle lokalavisene i distriktet.
For dei som ikkje kan komme seg til biblioteket, har vi et tilbod med boktraller med eit utval frå biblioteket som blir trilla rundt til avdelingane.

Pasientbiblioteket finn du i foajeen i Sentralblokka på Haukeland. Kom innom for ein prat, lån ei bok eller slå deg ned i salongen med ei avis.