Innleiing

Seksjon for assistert befruktning tilbyr behandling til par med ønske om barn. Kvart tiande par i fruktbar alder er ufrivillig barnlause.

Årsakane til infertilitet kan vere mange. Grovt sett ser ein at årsakane til infertilitet fordeler seg med ein tredel kvar hos kvinna (f.eks. anovulasjon, tette eggleiarar) og mannen (f.eks. nedsett sædkvalitet), og ein tredel der ein ikkje finn ei klar årsak.

Tilvising og vurdering

Spesialistar i kvinnehelse / gynekologar kan tilvise til assistert befruktning.

Sjekkliste for tilvisning - Fastlege eller anna helseteneste som tilviser til utgreiing

Fastlege eller anna helseteneste som tilviser til utgreiing

Søknadsskjema for assistert befruktning må fyllast ut:

Søknadsskjema - assistert befruktning (pdf)

Svar på sædprøve
Hormonstatus inkl. AMH

1. Utgreiing

Når tilvisinga er godkjent , vil dere få time til forundersøking på avdelinga. Til forundersøkinga er det satt opp samtale med lege for begge to og det er viktig at de informerer om eventuell medisinbruk/allergiar. I tillegg skal kvinna gjennom ein gynekologisk undersøking og mannen må levere sædprøve.

Ein sjukepleiar vil fortelje om rutinane på avdelinga og kva som er vanleg behandlingsløp ved assistert befrukting. Under samtalen med sjukepleiaren må de signere ein avtale om assistert befruktning. Hugs å ta med legitimasjon, for det må visast fram i samband med underskrivinga.

De vil også få opplæring i bruk av sprøyter som ein skal sette sjølv under behandlinga. Dersom alt ligg til rette for det, vil vi no bli einige om metode og tidspunkt for vidare behandling.

Mannen kan velje om han vil avleggje sædprøven heime og levere den når de kjem til avdelinga, eller ta den på eit eige rom knytt til avdelinga. Om sædprøven blir tatt heime, bør det ikkje gå meir enn ein time før den blir levert på avdelinga, og den må fraktast inntil kroppen for å halde på temperaturen. Før sædprøven blir tatt, bør det ikkje vere meir enn to til tre dagar sidan førre sædavgang.

Les meir om sædprøve

Varigheit på utgreiing

Forundersøkinga tar om lag halvanna time totalt, men før de drar frå sjukehuset skal de også ta blodprøvar.

2. Behandling

Samtykke til behandling

Før kvar behandling må de signere eit samtykkeskjema. Ha derfor alltid med legitimasjon når de kjem til oss.

Behandlingsmetodar

IVF In Vitro Fertilisering

In vitro betyr utanfor kroppen og fertilisering betyr befruktning. Denne behandlinga inneber at vi tek ut egg frå eggstokkane og befruktar desse med sædceller frå partnaren. Befruktninga skjer i laboratoriet på avdelinga. Denne metoden nyttast oftast når mannen har ein normal sædprøve.

ICSI Microinjeksjon

Denne metoden nyttast ved nedsett sædkvalitet eller om ein ikkje har lukkast med fertilisering ved hjelp av IVF. På same måte som ved IVF, hentar vi ut egg frå eggstokkane, men ved ICSI tek vi ei sædcelle og fører den direkte inn i egget ved hjelp av ei tynn glaspipette. Ein er ikkje garantert befruktning ved bruk av denne metoden, sjølv om ein har injisert ein sædcelle i egget.

CRYO Nedfrysing

Om det er overskot av befrukta egg med god kvalitet etter egguthenting, kan desse bli frose ned og lagra til seinare bruk. De vil då få tilsendt brev i etterkant av egguthentinga om talet på egg som er frose ned, samt ei kort forklaring på korleis ein skal gå fram for å nytta desse ved seinare behandling. Egga kan lagrast i inntil 5 år på avdelinga.

Tinte egg kan bli satt tilbake i naturleg eller hormonstyrt syklus, avhengig om kvinna har regelmessig menstruasjon med eggløysing eller ikkje. Dei lagra egga blir som regel nytta før vi eventuelt må utføre ei ny egguthenting hjå kvinna.

TESA Testicular Sperm Aspiration

Dette er eit inngrep som blir utført dersom vi ikkje finn rørlege sædceller i sædvæska. Legen hentar ut sæd direkte frå testikkelen etter at mannen har fått lokalbedøving. Metoden blir brukt både for å kunne stille diagnose og behandling ved assistert befruktning. I forbindelse med behandling ved assistert befruktning, vil vi bruke ICSI som befruktningsmetode.

Egguthenting

Dagen for egguthenting skal de møte opp ved Seksjon for assistert befruktning på Kvinneklinikken ca. kl. 08.00. Då vil de begge måtte signere avtale om behandling og vise fram ID-kort.

Førebuingar

Kvinna

Et ein lett frukost utan kaffi
Ta 2 gram Paracet (= 4 tablettar á 500 mg) ein halv time før oppmøte.

Mannen

Lever sædprøve, anten som du tar heime eller som du avlegg når du kjem på avdelinga

Vi anbefaler ikkje å ha samleie dei siste dagane før egguthentinga.

Dette skjer under egguthentinga

Når de kjem får du ei seng du kan ligge i, i tillegg til smertestillande og avslappande medisin. Du kan ikkje køyre bil denne dagen!
Du får lokalbedøving i skjeden som blir gitt av legen rett før egguthentinga startar.
Sjølve egguthentinga tar 10-15 min.
Grad av smerte ved egguttak varierer frå kvinne til kvinne, men dei fleste beskriv smerten som menstruasjonsliknande smerte som strålar bak i korsryggen.
Mannen kan vere med under egguthentinga dersom de begge ønskjer det.

Etter egguthentinga

Du må ligge til observasjon i ½-1 time hjå oss før du får reise heim frå sjukehuset etter egguthentinga.
Nokon opplever smerter i magen same ettermiddag / kveld, men det er som regel nok lindring i Paracet og varmeflaske. Du skal ikkje bruke Ibux eller Voltaren på grunn av auka fare for bløding.
Vi kan gi deg sjukemelding i inntil tre dagar etter egguthentinga.
Kvinna må ha følgje heim etter at ho har vore gjennom uthentinga. I tillegg skal ho ikkje vere aleine dei første timane etter at de kjem heim, sidan ho har fått ulike smertestillande medisin.
Dagen etter egguthentinga vil laboratoriet ringe til deg mellom ca. kl. 13.00 (laurdagar ca. kl. 9.00) for å gi beskjed om kor mange egg som har blitt befrukta. Samstundes får du beskjed om tidspunkt for når vi vil sette inn det befrukta egget.

Innsetting av befrukta egg

På dag 2 til 5 etter egguthentinga, sett vi tilbake eit befrukta egg:

Kvinna ligg på ein vanleg gynekologisk undersøkingsbenk
Vi fører eit tynt kateter gjennom skjeden og inn i livmora, der egget blir plassert.
Normalt tar dette 10-15 min.
Dette er ikkje ein smertefull prosedyre, så vi gir ikkje smertestillande i samband med egginnsettinga.

3. Oppfølging

Vi vil at du skal ta ei blodprøve 14 dagar etter egginnsetting, også sjølv om du har fått bløding. Nokon kvinner opplever menstruasjonsliknande smerter og sporblødingar i løpet av desse to vekene, men kan likevel vere gravid.

Om du kjem til Laboratoriet på KK for å ta blodprøven kl. 8.00, får du svar same dag. Om du tar prøven hjå fastlegen eller andre stader, føreligg svar tidlegast neste dag.

Ein sjukepleiar frå oss vil ringe deg og gi deg svaret på testen. Om graviditetstesten er positiv, får du time til vaginal ultralyd om lag fem veker etter egginnsettinga fann stad.

Om de ikkje bur i Bergen, kan du ta vaginal ultralyd hjå gynekolog der du bur. Då er det viktig at du og / eller gynekologen meldar frå til oss om resultatet frå ultralyda, anten per telefon eller brev.

All vidare oppfølging blir no gjort av fastlegen din.

fastlege eller anna helsetjenste overtek som primærkontakt

Faresignal

For dei aller fleste er det ei stor psykisk belasting å gå gjennom behandling med assistert befruktning og det er greitt å vere førebudd på.

Bløding i bukhola i samband med egguthenting kan skje i sjeldne tilfelle, og det er derfor vi vil ha deg til observasjon på avdelinga i ½- 1 time etter egguthentinga.

Ein sjeldan gang kan det oppstå infeksjon etter egguthentinga. Symptom på infeksjon kjem innan tre dagar etter egguthenting og vil vere vedvarande og aukande magesmerte, i tillegg til feber. Då skal du ta kontakt med lege snarast.

I sjeldne tilfelle kan vi sjå allergiske reaksjonar på medisin som blir gitt i behandlinga. Kontakt avdelinga dersom det skjer.

Alle medisinar har omtale av moglege biverknader i pakningsvedlegget. Medisinar som brukast i behandling med assistert befruktning gir ei kontrollert overstimulering av eggstokkane og overstyrer din eigen syklus.

Overstimuleringssyndrom kan oppstå frå du sett eggløysingssprøyta og innan ei veke etter egginnsetting. Ta kontakt med oss dersom du får symptom som: oppblåst og smerte i underlivet, kvalme, oppkast, diare og ev. tungpust.

Ring 55 97 42 21 / 25 dersom vår avdeling er stengd, eller ring nærmaste sjukehus.

Kontakt

Assistert befruktning
Telefon: Ekspedisjon - 55974276

Kontakttelefon sjukepleiar - 55974279
Telefontid måndag og tysdag kl. 09-10, og kl. 12.30-14.30 alle kvardagar. Faks - 55 97 49 68
E-post: assistert.befruktning@helse-bergen.no

Programansvarleg: Seksjon for assistert befruktning
Kvinneklinikken
Besøksadresse: Jonas Lies vei 72(Google maps); 5053 Bergen
Telefon: Ekspedisjon 55974200 | Telefaks 55974968

Praktisk informasjon

Apotek

I foajeen i Sentralblokka på Haukeland finn du eit apotekutsal. Dei gjer klar resepten din medan du ventar.

Apotekutsalet har eit variert varetilbod, og fører dei legemidla sjukehuset nyttar i behandlinga. Dei skaffar også legemiddel som ikkje er marknadsførte i Noreg eller som må produserast spesielt. I tillegg har dei hudpleie- og hygieneartiklar og ernæringsprodukt, samt andre apotekvarer og sjukepleieartiklar.

Dei ansatte ved apoteket gir deg informasjon, råd og rettleiing om legemiddel og legemiddelbruk og kan tilby samtale/rettleiing mellom personale og pasient på eit uforstyrra samtalerom. Dei tilbyr og opplæring i blodsukkermåling og bruk av inhalasjonspreparat.

Apoteket tar også i mot gamle legemiddel til destruksjon.

Opningstider
Måndag-fredag kl. 08.30-18.00, laurdag kl. 09.00-13.00

Telefon 55 97 53 44
Telefaks 55 29 07 40
bergen@apotekene-vest.no

For meir informasjon - sjå nettsida til Sjukehusapoteka Vest

Tolk

Utgreiinga vil vere avhengig av god kommunikasjon og kartlegging av grundig sjukdomshistorikk. Derfor ber vi deg gi beskjed om du har behov for tolk under pasientsamtalane og undersøkingane så tidleg som mogleg. Dette gjeld om du til dømes har hørsels- eller synshemming, eller om du har eit anna morsmål og snakkar lite norsk.

Trådlaust internett

Alle pasientar og besøkande kan bruke gratis trådlaust internett på dei fleste områda på sjukehuset.

Tilgang til gjestenettet på sjukehuset

Koble til nettverket "gjest.ihelse.net".
Opne nettlesaren din (Safari, Chrome, Firefox, Internet Explorer, Edge etc.) og du får opp ei påloggingsside.

Ny brukar

Du må registrere deg.
Skriv inn mobilnummeret du ønsker påloggingsinformasjon sendt til og aksepter vilkåra for bruk av gjestenettet.
Du vil motta ein SMS og blir automatisk sendt til påloggingssida. No kan du logge inn med mobilnummeret og skrive inn passordet du har mottatt på SMS.

Tilgangen du får til internett varer i 31 dagar. Etter dette må du registrere deg på ny.

Om du forlet sjukehusområdet og kjem tilbake innan 31 dagar etter du registrerte deg, kjem du rett inn på gjestenettet utan å registrere deg på ny.

Du kan bruke same pålogginga på anna PC / nettbrett / telefon ved å trykke på lenka «logge inn her» på velkomstsida utan å måtte opprette ekstra konto.

Sikkerheit
Årsaka til at du må logge inn er krav til sikkerheit i sjukehusnettverket. Sjukehuset nyttar same type løysing som finst på flyplassar og hotell.

Vel utskrift fra denne sida

Assistert befruktning

Behandlingsprogram, Assistert befruktning