Hei, du må oppdatere nettleseren din for å kunne besøke oss.

Induksjon (igangsetjing av fødsel)

Induksjon (igangsetjing av fødselen) blir alltid gjord på bakgrunn av ei grundig vurdering, og blir berre tilrådd når dette blir vurdert som den beste behandlinga for mor og/eller barn.

Utgangspunktet for all fødselshjelp er å leggje til rette for eit best mogleg utfall for mor og barn. At fødselen startar av seg sjølv rundt termin (mellom svangerskapsveke 37 og 42), er vanlegvis det som gir enklast fødselsforløp.

Av og til oppstår det tilstandar i svangerskapet som gjer det nødvendig å setje i gang fødselen før den startar av seg sjølv, for å unngå mogelege alvorlege komplikasjonar for mor og/eller barn.

Dei vanlegaste årsakene til dette er høgt blodtrykk/svangerskapsforgifting, diabetes/svangerskapsdiabetes, og langsam fostervekst (lite barn). Alder over 38 år (ved nokre fødeavdelingar er dette sett til 39 år) er også medverkande. I tillegg tilrår vi igangsetjing til alle som ikkje har fødd 11 dagar etter ultralydtermin (42 veker).

Kor lang tid tek det?

Det er vanskeleg å vite kor lang tid ein induksjon vil ta. Om fødselen din blir sett i gang, bør du innstille deg på at det kan ta tid før fødselen startar og du føder. For nokre kvinner kan det ta fleire dagar, medan for andre går det raskare. Faktorar som speler inn er mellom anna talet på svangerskapsveker ved tidspunktet for igangsetjing, om du har fødd tidlegare, allereie starta med rier, eller om fostervatnet har gått.

Tilvising og vurdering

Du må alltid ha tilvising frå fastlege eller jordmor i primærhelsetenesta for å bli vurdert ved fødeavdelinga om fødselen bør setjast i gang. Ved akutte situasjonar kan du kontakte fødeavdelinga direkte. Om mogleg – ring alltid til fødeavdelinga før du dreg.

Ovdal

Termindárkkisteapmi (vahkku 41-bearráigeahčču/kontrolla)

Buot áhpeheamit ožžot fálaldaga termindárkkisteapmái riegádahttinossodagas gos galget riegádahttit go leat sullii 4 beaivvi badjel riegádahttin dáhtona mii lea ultrajienain biddjon. Dalle ii leat áhpehisvuohta badjeláiggi.

Badjeláiggeáhpehisvuohta lea go lea gollan eambbo go 42 vahkku  (>294 beaivvi), dahje 11 beaivvi badjel termindáhtona mii lea biddjon ultrajienain.

Termindárkkisteapmi biddjo vuosttaš árgabeaivái mii lea vejolaš sihke riegádahttijeaddjái ja buohccevissui.

 

Termindárkkisteapmi lea viiddiduvvon áhpehisvuođabearráigeahčču. Muitte váldit mielde “dearvvašvuođakoartta áhpehemiide” (Helsekort for gravide) ja eará báhpiriid maid leat ožžon sealgeeatnis/jorttamoras/doaktáris. Dat lea deaŧalaš vuoi oaččut obbalašgova movt áhpehisvuohta lea leamaš. Dat iskosat maid mii váldit devdojuvvojit dearvvašvuođakortii.

Váldde cissaiskosa mielde nu go dábálaš áhpehisvuođabearráigehččui. Dat dábálaš iskosat mat váldojit áhpehisvuođabearráigeahčus váldojit dáppe maid. Dasa lassin váldit vel dáid iskosiid:

  • CTG-sisačálihus lea dat gosa čálihit váibmojiena ja máná lihkadeami. Registreren bistá sullii diibmobeali.
  • Ultralydjietnaiskkus váldo árvvoštallan dihte man ollu váhpečáhci lea, geahččat ogi lihkadeami ja ogi sturrodaga.
  • Sáhttá maid áigeguovdil iskkat cinni.

Eatnasat ožžot ođđa diibmošiehtadusa dan nuppi termindárkkisteapmái – badjeláiggekontrollii ovdal go vulget ruoktot dan vuosttaš termindárkkisteamis.

Badjeláiggekontrolla (> 42 uker)

Jus it riegádahtte ovdal vahkku 42 áhpehisvuođas, addá sealgeeadni/jorttamora/doavttir dieđu goas ja gosa galgat badjeláiggeárvvoštallamii.

 

Badjeláigedárkkisteamis váldo viiddiduvvon áhpehisvuođadárkkisteapmi gos sealgeeadni/jorttamora/doavttir váldá gynekologašiskosa. Váldo maid ultrajietnaiskkus dárkkistan dihte máná.

Iskanbohtosiid vuođul maid leat váldán, lea ságastallan ja árvvoštallan duinna du ja máná dili vuođul - biddjo plána viidáset dikšui ja čuovvoleapmái. Jus mearriduvvo ahte riegádahttin galgá biddjot johtui, árvvoštallo makkár riegádahttinálggahan vuohki heive dutnje ja du mánnái buoremusat.

 

 

Vuolde

Iešguđetlágan vuolggaheamit riegádahttima

Dat leat iešguđetlágan vuogit movt hoahpuhit riegádahttimiid. Dat lea olbmos olbmui makkár vuohki válljejuvvo.    

Áhpehisvuođa vuolde lea mánágoahtečotta starggas ja máŋga sentimehtera guhku. Dađi mielde go riegádahttin lahkona saddá mánágoahtečotta dipmat ja oanehit, ja álgá rahpasit.

Doavttir dahje sealgeadni/jorttamora váldá gynekologašiskosa meroštallan dihte movt lea buoremus bidjat riegádahttima johtui. Sii isket leago láddanmannolat álgán.

Umoden livmorhals/mormunn. Illustrasjon
Illustrasjon umoden livmorhals

Govva čájeha láttatkeahtes mánágoahtečoddaga/mormunn. Mormunnen ii leat álgán rahpasit ja assi lea assái ja láttakeahttá, nugo dábálaččat lea ovdal go riegádahttin álgá.

Moden livmorhals/mormunn. Illustrasjon
Illustrasjon moden livmorhals

Govva čájeha láddatkeahttá mánágoahtečoddaga / mánágoahtenjálmmi gos oaidnit máná oaivi deaddása mánágoahtečoddaga vuostá mii lea leabbanan ja álgán rahpasit.

Easka maŋŋel iskkadeami sáhttá árvvoštallat makkár vuohki lea buoremus álggahit riegádahttima. Jus ii leat mánágoahtečotta láddan de ferte vuos bidjat doaimma mii láddada mánágoahtečoddaga. Jus mánágoahtečotta lea láddan de válljejuvvo doaibma mii ávttaid bidjá johtui.

Foley-kateter lea litna gummešláŋga mii dábálaččat geavahuvvo gurret cissa gužžaráhkus (kateterisering).

Mii dáhpáhuvvá dikšuma vuolde?

Kateter coggojuvvo mánágoahtái cinni čađa mánágoahtečoddaga čađa. Go kateter lea sajis, devdojuvvo ráinnas/steriila čáhci balloŋŋii mii lea kateter geažis. Okta oassi gummašláŋgas geaigá veaháš olggos cinnis. Dat biddjo gitta du juolgái liibmabáttiin, ja dat ii hehtte dábálaš lihkadeami ja hivsset mannama. Lea dábálaš ahte boahtá golggus mas lea veaháš čielga varra seaguhuvvon maŋŋel go kateter lea biddjon.

Movt doaibmá kateter?

Baloŋggas leat guokte doaimma; doallat katetera sajis ja láddadit mánágoahtečoddaga ovdal riegádahttima. Unohastin ja deaddu baloŋggas mánágoahtečoddaga vuostá daguha ahte prostaglandin hormona luovvana. Prostaglandin láddada mánágoahtečoddaga.

Kateter med sterilt saltvann i livmorhalsen. Illustrasjon.

Man guhka bistá dikšun?

Don sáhtát vuolgit ruoktot go kateter lea biddjon sadjái. Jus dus dahje mánás lea dilli mii gáibida bearráigeahču, árvvoštallo sisačáliheapmi buohccevissui.    

Lea dábálaš ahte balloŋŋa lea siste sullii jándora. Doavttir árvvoštallá man guhka dus galgá balloŋŋa orrut siste, ja son addá dieđu dan birra dutnje. Maŋŋelaš go kateter lea biddjon sáhtát dovdat gaikkáhallama mánágoađis. Dat gaikkáhallamat rievddadit man garrasat leat, ja sáhttet bákčasat. Dat sáhttet bistit máŋga diimmu. Muhttimiin sáhttet álggahit riegádahttinávttaid ja riegádahttima.

Ovdal go vuolggat ruoktot oaččut dieđu movt galggat jus kateter gahččá olggos go leat ollen ruoktot, ja goas galggat fas deike viidáset divššu oažžut.

Mihttu dáinna divššuin lea láddadit mánágoahtečoddaga ja oalgguhit mánágoahtečoddaga gaikkáhallat/čoahkkái geassit ja ávttaid oažžut. Diesa geavahit Prostaglandin hormona mii ráhkaduvvo syntehtalaččat. Prostaglandin sáhttá biddjot cinnái dahje oaččot tableahta maid njielat.

Mii dáhpáhuvvá divššu vuolde?

Dan divššu vuolde leat don sisačálihuvvon buohccevissui. Ovdal dikšu álgá iská doavttir/sealgeeadni/jorttamora du cinni iskan dihte man guhkki mánágoahtečotta lea, man sajis, man dimis lea ja leago rahppasišgoahtán, ja gokko mánná lea čoarvedávttiid gaskkas. (daddjon Bishops score).

CTG-overvaking av barn i mors mage. Foto
Foto: Haukeland universitetssjukehus

Mánás váldo CTG-registrering sihke ovdal - ja divššu vuolde. CTG (carditokografi) elektronisk elektrovnnalaš goziheapmi máná váimmu coahkkima ja - doaimma, dasa lassin vel eatni áktadoaimma. Dat váldo álot ođđa CTG-registreren ovdal juohke ođđa prostaglandin dosa. Doavttir árvvoštallá maid galgá go ultrajietnaiskkus váldot mánás ovdal dikšu álgá.

Jus oaččut dálkasa cinnái ávžžuhuvvot don gurret gužžarágu. Go dálkasat leat ožžon fertet veallát seaŋggas vuoi ii gáhča olggos.

Man guhka bistá dikšu?

Juohke njealját ja guđat diimmu gaska árvvoštallo dikšu, árvvoštallet leago ávkin mánágoahtečoddagii nu lea jurddašuvvon. Álget go ávttat/čoahkkáigaikkáhallamat, ja dađistaga árvvoštallet man garrasat ja man dávjá ávttat bohtet.

Dat addo ođđa dosa prostaglandin juohke njealját ja guđat diimmu gaska dassážii go mánágoahtečotta láddan lea ollašuvvan. Man galle dosa dárbbašuvvot ovdal mánágoahtečotta lea láddan vuolgá nissonolbmos nissonolbmui. Sealgeeadni/jorttamora/doavttir dađistaga árvvoštallá divššu, du ja máná dili. Ja dan vuođul pláne viidáset divššu, čuovvoleami – ja bidjá johtui doaimma.

Muhttin nissonolbmot ožžot dávjá, unohis ovdaávttaid/ mánágoađi čoahkkáigeassimiid dán divššu geažil, vaikko riegádahttin ávttat eai boađe. Vaikko diet čoahkkáigaikkáhallamat eai ráhpásmahtte mánágoahtečoddaga de lea aŋkke deaŧalaš mánágoahtečoddaga láddadeapmái.

Go mánágoahtečotta lea láddan ja gearggus rahpasišgoahtit, válljejuvvo dávjá  oxyticindrypp álggahit riegádahttima.

Rupmašii biddjo Oxytocin hormona. Dat lea Oxytocin hormona mii oažžu mánágoađi geassádit čoahkkái ja álggahit ávttaid. Ávttat daguhit nu ahte mánágoahtečotta sirdása ja rahpá ráiggi vuoi mánná beassá riegádahttingeainnu čađa.

Mii dáhpáhuvvá divššu vuolde?

Sealgeeadni/jorttamora bidjá varrasuotnarevrre (venekanylee) ovtta varrasutnii du gieđa ala. Varrasuotnarevre lea asehis plastihkkarevrre maid diktet orrut varrasuonas, ja dálkkas addo dan čađa. Šláŋga biddjo loastariin gitta, ja don sáhtát geavahit gieđa nu movt dábálaččat riegádahttima vuolde.

Varrasuotnarevrre čađa oaččut don ávttaidoččodahttin (riestimulerende) hormona Oxytocin. Man ollu Oxytocin oaččut, heivehuvvo ja árvvoštallo ovttat ládje. Álggos álgojuvvo álot vuolegis dosain ja dađistaga lasihuvvo, dassážii go ávttat álget mat rahpet mánágoahtečoddaga ja riegádahttin álgá.

 

Ráigat váhpeseahka – váldit iskosa váhpečázis

Go riegádahttin biddjo johtui oxytocindrypp vugiin, mii adno dávjá seammás go rahpet váhpeseahka “váldet čazi”. Dat dahkko nu ahte sealgeeadni/jorttamora/doavttir ráigá váhpeseahka unna plastihkkafakkážiin vuoi váhpečáhci golgagoahtá. Dat daddjo amniotomi. Dat maid oalgguha ávttaid ja ovdánahtte riegádahttima.

Eatnašat fertejit varrasuotnarevrres (drypp) leat gitta dassážii go mánná lea riegádan. Muhto sáhttá maid dáhpáhuvvat ahte sáhttet unnidit varrasuotnarevre dálkasa dahje heaittihit jus rumaš ieš álgá ráhkadit Oxytocin. Dalle leat rupmašis alddis álgán ávttat doaibmat ja lea alddis Oxytocin.

Go riegádahttin biddjo johtui varrasuotnarevrredálkkodemiin (drypp), de dárkilit bearráigehččet máná váibmocoahkkima ja du áktadoaimma. Don biddjot gitta            CTG-áhparáhtti mii čáliha/rregistrere máná váibmocoahkkima, lihkastagaid ja doaimma. CTG (carditokografi) lea elektrovnnalaš goziheapmi máná váibmocoahkkima ja doaimma, ja eatni ávttaid doaibman.

Muhtin dilálašvuođain eai boađe ávttat johtui vaikko oaččut varrasuotnarevrredálkkodeami (drypp). Don sáhtát oažžut ovdaávttaid ja ávttaid mat eai oačču mánágoahtenjálmmi rahpasit dahje eai oačču ovdánit riegádahttima. De sáhttá šaddat váldit bottu dahje heaittihit dálkkodeami. Muhttin nissonolbmot ožžot iešalddis ávttaid maŋŋel go mii leat gidden varrasuotnarevrredálkkodeami (drypp), muhto jus nu ii dáhpáhuva, árvvoštallo ođđasit varrasuotnarevrredálkkodeami (drypp) álgit maŋŋel bottu.

Maŋŋel

Dat sáhttá mannat máŋggaid diimmuid, máŋggaid beivviid dan rájes go álggaheapmi / induksjonen álgá ja dassážii go riegádahttin álgá ja don riegádahttet. Ii leat vejolaš einnostit man guhkes áiggi dat váldá ovdal dikšun lea álgán ja mii oaidnit movt du rumaš váldá dan vuostá.

Go ávttat leat álgán ja riegádahttinmannolat lea álgán manná riegádahttin dábálaččat váttuid haga.

Om fødselen ikke starter

Jus dikšu ii dagut ahte riegádahttin ii vuolgge johtui, de doavttir duinna ovttas ráhkada plána viidáset čuovvoleami ja divššu. Sáhttá vejolaš bissehit divššu ja váldit bottu, ovdal go fas bidjá johtui doaimma. Dat čájehuvvo ahte diekkár bottus lea ávki, ja riegádahttin vuolgá johtui go fas álggaha divššu.

Jus ii doaimma riegádahttima álggahandoaibma oažžut lunddolaš riegádahttima johtui dahje du ja/dahje du máná dilli gáibida jođánit riegádahttit, árvvoštallo riegádahttin keaisárčuohpahusain.

Kontakt

Voss sjukehus Føde- og gynekologisk avdeling Voss

Kontakt Føde- og gynekologisk avdeling Voss

Voss sjukehus

Sjukehusvegen 16

5704 Voss

Transport

Reisetid til Voss frå:

  • Bergen med bil, ca. 1 t 30 min.
  • Flesland med bil, ca. 1 t 45 min.
  • Stavanger med bil, ca 6 t 30 min.
  • Oslo med bil, ca 6t 30min

​​Kjem du frå Hardanger eller Sogn, er buss ein alternativ reisemåte:

Det går buss frå sentrum til sjukehuset. Rute 965 stoggar ved sjukehuset og Rute 964 stoggar i Ringheimsvegen, nokre minutt gåtid frå sjukehuset. For nærare informasjon om rutetider, sjå Skyss sin ruteplanleggar  for rutene 964 Ringebuss Skjerpe/Sivlevegen og 965 Sentrumsringen. 

​​Det er parkeringsavgift på sjukehusområdet måndag – fredag mellom kl 09.00-17.00.

Prisar 

Kr 15 ,- pr. time og kr 40,- pr. døgn. Langtidsparkering inntil 7 døgn er mogleg. 
Du kan betale med kort, kontant eller mobil.

Sjukehuset har ikkje tilbod om lading av el-bilar for pasientar. Ladestasjonar finn ein i sentrum og ved Tinghuset, i parkeringshuset Vossapark og i Strandavegen .  

​​Voss Taxi
Telefon ​56 51 13 40​

Bergensbanen ved Voss sentrum, og det går hyppig tog mellom Voss og Bergen. 

Reisetid til Voss frå: 

  • Bergen med tog, ca 1t og 20 min​
  • Oslo med tog, ca. 5 t 30 min.

Informasjon om togtider finn du på Vy sine nettsider​

Praktisk informasjon

Kontakt personalet dersom du kjem utanom visittid eller vedkommande pasient er isolert. Nokre viktige hugsereglar:

  • Ta ikkje med potteplantar til pasientar.
  • Unngå å sitje på sengekanten, bruk stol.
  • Vær nøye med hygiene, vi tilrår vask av hendene etter besøk hjå inneliggjande pasientar.

​​​Generell besøkstid
​15.00 - 16.00 og 18.00 - 19.00

Intensivavdeling
​Vend dykk i vaktrommet for avtale om besøk​

Føde-/barselavdelinga

Gje mor, partnar og dei nyfødde borna ro

Dei aller fyrste dagane med den nyfødde er det viktig at familien får mest mogleg ro og kvile. Dette for å bli godt kjend med kvarandre samt at mor skal får nok ro og tid til å kome godt i gang med amminga. Me anbefalar også at den fyrste tida heime vert avgrensa til dei aller nærmaste.
Partner/ ledsager / den eine nærmaste pårørande er velkomen til barselavdelinga på dagtid mellom 09 og 20. Dersom mor ligg på rom saman med ei anna barselkvinne er det fint at dei vert einige seg i mellom i forhold til besøk slik at det også vert rom for ro og kvile.

For andre besøkande tillet me kun besøk av den nyfødde sine sysken mellom 17.00-18.30.

Her finn du litt informasjon om kven du vil møte, og litt om kva reglar som gjeld for deg som pasient når du er innlagt på sjukehus.

​​Pasientar som blir innlagt for øyeblikkeleg hjelp har ikkje moglegheit til å planlegge sjukehusopphaldet. Men dersom du mottar innkalling på førehand, kan det vere greit å førebu seg litt.

Personalet har namneskilt med tittel, slik at du skal kunne sjå kva yrkesgruppe kvar enkelt tilhøyrer. Du kan sjølvsagt også spørje vedkomande direkte viss du er i tvil om kven du møter. Her er ei liste over dei yrkesgruppene du vanlegvis vil møte på sjukehuset:
​​​

  • Lege ​og sjukepleiar har hovudansvaret for deg når du er innlagt på sjukehus​
  • ​Bioingeniør kjem til avdelinga kvar morgon for å ta blodprøvar eller andre prøvar
  • Radiograf førebur og utfører CT-, MR- og røntgenundersøkingar av deg på Radiologisk avdeling.
  • Fysioterapeut hjelper deg med å førebygge funksjonsvanskar som følge av for eksempel operasjonar. Kan også hjelpe deg med å få tilbake tapt bevegelsesevne, eller til å lære deg å leve vidare med endra funksjonsnivå.
  • Ergoterapeut hjelper deg med å fungere best mogleg i dagleglivet etter skade og sjukdom, og legg til rette praktisk hjelp.
  • Sosionom gir deg informasjon om forskjellige hjelpetiltak og kan formidle kontakt med aktuelle instansar, for eksempel helse- og sosialetaten eller pasientombodet.
  • Klinisk ernæringsfysiolog hjelper deg å leggje om kosthaldet dersom nødvendig.
  • ​Studentar og spesialistkandidatar. Voss sjukehus er ein del av Haukeland universitetssjukehus, som årleg utdannar eit par tusen helsearbeidarar. Det betyr at studentar og spesialistkandidatar av og til er med i samband med undersøkingar, pleie og behandling under opphaldet. Dette ber vi deg vere merksam på og ha forståing for.

Alle pasientar og besøkande kan bruke gratis trådlaust internett på dei fleste områda på sjukehuset.

Gjest.ihelse.net er eit trådlaust nettverk for besøkande, pasientar og tilsette. Slik koblar du deg til gjestenettet vårt:

  1. Koble deg til det trådlause gjestenettet (gjest.ihelse.net)
  2. Ein nettlesar skal opne seg automatisk. (Om påloggingsvindauget ikkje dukkar opp, forsøk å opne nettlesaren manuelt).​
  3. Trykk "Godta" når du har lest og forstått vilkåra.

Innlogginga skjer automatisk på einingar etter første pålogging, så lenge kontoen er aktiv. Det skal bare være nødvendig å logge seg på éin gong per eining per 31 dagar. 

 
Trøbbel med å kople til trådlaust internett?
Sjukehuset har dessverre dårleg nettverk nokre stader. Du kan derfor ha problem med å få logga deg på nettverket. Vi beklagar dette, og jobbar med å utbetre dette.
 
Har du ein nyare mobiltelefon, og problem med å kople det til trådlaust gjestenett på sjukehuset? Det kan skuldast nettverksinnstillingane på telefonen din.