Arveleg prostatakreft
Prostatakreft er vanlegvis ikkje arveleg, men det er antatt at rundt 5–10 % av tilfella har ein genetisk (arveleg) komponent. Genfeil i gener knytt til risiko for prostatakreft finn vi oftare hos unge prostatakreftpasientar og hos pasientar med avansert sjukdom (spreiing) ved diagnosetidspunktet.
Kven blir testa for arveleg prostatakreft?
Mange pasientar med prostatakreft får tilbod om ein gentest av kirurg eller kreftlege, då dette kan påverke behandlinga. Dersom du ikkje sjølv har prostatakreft, men tilhøyrer ein familie med fleire tilfelle av diagnosen, kan det vere relevant å teste deg for arveleg prostatakreft. Denne blodprøva må bestillast av ein lege eller genetisk rettleiar ved ein medisinsk-genetisk avdeling. Fastlegen din kan henvise deg til dette dersom det er relevant.
Korleis blir ein testa for arveleg prostatakreft?
Pasientar som blir utgreidd for arveleg prostatakreft får vanlegvis tilbod om analyse med eit genpanel, der fleire gener blir analysert samtidig. Meir informasjon om gentest. Det er viktig å vere klar over at fleire av gena som gir auka risiko for prostatakreft også er knytt til risiko for andre krefttypar, som brystkreft, eggstokkreft og tarmkreft.
Kva skjer dersom vi finn ein genfeil?
Dersom gentesten viser at du har ein genfeil, vil du få tilbod om genetisk rettleiing. Oppfølginga du får vil avhenge av kva genfeil du har. Generelt vil menn med auka risiko for prostatakreft bli anbefalt regelmessige blodprøver og undersøkingar hos fastlege, vanlegvis frå 40 års alder. Hensikta med dette er å oppdage ein begynnande kreftsjukdom så tidleg som mogleg og auke sjansane for effektiv behandling.