Vi tilrår at du alltid nyttar siste versjon av nettlesaren din.
logo Helse Bergen

Fjerning av livmor, ikkje kreft

Å fjerne heile livmora blir kalla for ein hysterektomi. Livmora kan fjernast med kikhòlsoperasjon (laparoskopi), eller open kirurgi (laparotomi).

Det finst fleire sjukdommar, som ikkje er kreft, der behandlinga er å fjerne livmora. Desse sjukdommane er sjeldan farlege, men kan føre til store plager og nedsett livskvalitet.

Når livmora blir fjerna vil du ikkje lenger ha moglegheit for å bere fram eigne barn, og menstruasjonen stansar. Hormonproduksjonen, som skjer i eggstokkane, vil vere den same. Det er ikkje nødvendig å fjerne eggstokkane sjølv om du fjernar livmora, men av og til kan det vere sjukdom på eggstokkane som gjer at desse også må fjernast. Du vil da få eit brått fall i hormonproduksjon, og plagar som ved overgangsalder. Derfor blir dei fleste som mistar eggstokkane tilboden hormonbehandling i form av plaster, spray eller tablettar.

Tilvising og vurdering

For å få behandling i spesialisthelsetenesta treng du tilvising. Fastlegen er den som oftast tilviser.

Når vi har fått tilvisinga, vil du få svar på om du har rett til utgreiing og behandling i spesialisthelsetenesta.

Før

Førebuande dag

Før operasjon blir du kalla inn til førebuande dag på sjukehuset. Da blir du undersøkt av ein lege/gynekolog, og du får snakke med sjukepleiar, anestesilege og/eller fysioterapeut. Denne dagen får du informasjon om inngrepet, og du vil ha høve til å stille spørsmål.

Ta med liste over faste medisinar og eventuelle allergiar, og oversikt over spesielle behov eller funksjonshemmingar.

Når det er bestemt at du skal operere bort livmora, vil du bli lagd inn på sjukehuset. Det er vanleg å bli innlagt same morgon som du skal opererast.

Førebuingar heime før operasjon

  • Du skal ikkje barbere deg nedantil, 6 veker før operasjon. Dette for å unngå at du lagar små sår i huda som kan auke faren for infeksjon etter operasjonen.
  • Før du drar heimanfrå, må du dusje (same morgon eller kvelden før) med vanleg såpe. Vask deg godt i navlen. Du må gjerne vaske håret, men du må vere tørr i håret på operasjonsdagen for ikkje å fryse.
  • Ikkje bruk bodylotion/hudkrem eller sminke etter at du har dusja.
  • Fjern naglelakk, smykke, ringar og piercingar.

​​Faste

Før operasjonen/undersøkinga må du faste. Dersom du ikkje møter fastande, kan det hende vi må avlyse/utsetje timen.

De siste 6 timane før operasjon/undersøking skal du ikkje ete mat eller drikke mjølk/mjølkeprodukt. De siste 2 timane skal du unngå tyggegummi, drops, snus og røyk. Frem til 2 timer før kan du drikke klare væsker: Vatn, saft, juice utan fruktkjøt, brus, te og kaffi utan mjølk. Du kan svelge medisinar med eit lite glas vatn inntil 1 time før, og pusse tenner og skylje munnen når som helst.

Mat og mjølk/mjølkeprodukt: Skal stoppast 6 timer før
Klare væsker, tyggegummi, drops, røyk og snus: Skal stoppast 2 timer før

Dersom du likevel har ete eller drukke utanom de tidene som står her må personalet få vite det. Før enkelte inngrep skal du drikke ein bestemt mengde næringsdrikk. Strengare regler kan vere naudsynt for nokon. Det får du i så fall beskjed om. ​

 

Nokon gonger er det nødvendig å ta ein ekstra blodprøve same dag som du skal opererast. Dette vil du få beskjed om i forkant. Då går du i så fall til laboratoriet i kjellaren på Kvinneklinikken, og tar kontakt i luka eller bruker ringeklokka før du møter på avdelinga.   

Under

Vi kan fjerne livmora (hysterektomi) med 3 ulike operasjonsmetodar, der kikhòlskirurgi er den mest vanlege.

  1. kikhòlskirurgi (hysterektomi med laparaskopi)
  2. open kirurgi (hysterektomi med laparotomi)
  3. vaginal hysterektomi (fjernar livmor via skjeden)

I dei tilfella at det kan det vere behov for å bruke open kirurgi, kan årsakene vere:

  • Livmora er for stor til å gjere operasjonen med kikhòlsmetoden.
  • Du har vore operert i magen tidlegare, noko som gjer at det er meir kompliserte forhold.
  • Om det oppstår komplikasjonar under kikhòlsoperasjonen som gjer at vi må ha meir oversikt og sjå inn i magen.

Det er legen din som avgjer kva slags operasjon som er best for deg. Av og til kan vi la livmorhalsen bli igjen, mens andre gonger fjernar vi heile livmora.

Operasjonsdagen

Når du kjem til sjukehuset operasjonsdagen, blir du møtt av ein sjukepleiar som skal gjere deg klar til operasjon. Du får tildelt pasienttøy og ei seng å ligge i. Sjukepleiaren vil fjerne kjønnshår slik at det ikkje er hår på operasjonsområdet. Du vil også bli stilt nokre spørsmål for å kvalitetssikre at alle førebuingar er gjorde rett. Etter kvart blir du køyrd til operasjonsavdelinga, og du vil få narkose før operasjonen begynner. Operasjonen tar vanlegvis 1–2 timar.

 

Fjerning av livmor ved kikhòlsoperasjon

Når livmora blir fjerna med kikhòlskirurgi, vil du komme deg mykje fortare enn om det blir gjort med open kirurgi.

Operasjonen blir gjord med kikhòlsteknikk (laparoskopi). Eit laparoskop er eit tynt kamera som blir ført inn via ei lita opning i navlen. Instrument på størrelse med ei lita fingerbreidde blir handtert via små snitt i huda. Dei indre organa blir undersøkte gjennom laparoskopet. Legen løyser livmora inni magen, og fjernar den enten gjennom skjeden, eller delar den opp og så fjernar han via kikhòlet.

Fjerning av livmor ved open kirurgi

Av og til er det planlagt på førehand at livmora skal fjernast med open kirurgi, mens andre gonger kan det oppstå komplikasjonar under ein kikhòlsoperasjon som gjer at legane må gjere om  til open kirurgi.

Dersom det skulle bli nødvendig, vil det bli laga ein 10–15 cm lang opning på tvers nedst på magen («bikinisnitt»). Dersom det er mistenkt kreft, blir operasjonssåra lagt på langs, frå navlen og ned. Dette for å få enda betre tilgang. Legen opererer så ut livmora inni magen, og fjernar den gjennom snittet på magen.

Fjerning av livmor via skjeden

Når livmora blir fjerna via skjeden utan at vi lagar snitt i huda på magen, kallar vi det for ein vaginal hysterektomi. I dette inngrepet blir også livmorhalsen fjerna, og du treng ikkje lenger å ta celleprøver.

Under denne operasjonen ligg du i gynekologisk leige. Operasjonen vil bli utført i narkose eller med ryggbedøving (spinal anestesi).

 

Dagen etter operasjonen vil vi rutinemessig ta ein kontrollblodprøve for å sjekke hemoglobinnivået ditt.

Etter

Etter operasjonen blir du liggande på oppvakningsavdelinga i nokre timar. Ein lege vil informere deg om korleis operasjonen har gått. Når du er klar, vil du bli flytta til sengeposten.

Det er heilt vanleg å vere svimmel og kvalm etter operasjonen. Du får tilbod om kvalme- og smertestillande tablettar. Det er viktig å komme seg på beina raskt etter operasjonen. Dette vil sjukepleiar hjelpe deg med. Det blir lagt inn eit blærekateter og eventuelt eit dren under operasjonen. Dette blir som oftast fjerna operasjonsdagen, eller dagen etter.

Ved kikhòlskirurgi er det vanleg å vere på sjukehuset til dagen etter operasjon. Ved open kirurgi ligg du på sjukehuset i 1–3 dagar.

Å fjerne livmora er ein relativt stor operasjon, og det tar tid å komme seg etterpå. Her finn du meir informasjon om ulike omsyn du må ta etter fjerning av livmora:  

Alvorlege komplikasjonar er sjeldne, men kan skje ved alle typar operasjonar. Ved open kirurgi kan følgande skje:

  • bløding under eller etter inngrepet
  • infeksjon i blæra, såra eller djupt i magen
  • skade på urinleiar, blære eller tarm (sjeldan)
  • nerveskadar som gir endra kjensle i huda (sjeldan)
  • blodpropp (sjeldan)
  • problem med bedøving (svært sjeldne)

Du kan forvente smerter etter operasjonen. Kor sterke smertene er avheng av kva slags operasjon du har hatt. Du vil få smertestillande jamleg heile døgnet når du er på sjukehuset, og ein resept på smertestillande du kan bruke når du kjem heim.

Ved open kirurgi blir det nokre gonger lagt inn eit epiduralkateter i ryggen som smertelindring etter operasjonen. Dette blir som regel fjerna 1–2 dagar etter operasjonen.

Det er viktig at du gir beskjed om du får smerter som ikkje lèt seg lindre av dei smertestillande tablettane du får. Det er individuelt kor sterke smerter du har etter operasjonen, og vi vil derfor ha individuelle behov for smertestillande.

Ved kikhòlsoperasjon kan det oppstå smerter i skulder og mellomgolvet. Dette på grunn av CO2-gass som blir brukt til å «blåse» opp magen under operasjonen. Å vere i rørsle hjelper mot luftsmerter.

Ved open kirurgi vil operasjonssåra enten bli sydde igjen med tråd som løyser seg opp av seg sjølv, eller såret vil bli stifta igjen.

  • Vi legg bandasje over såra. Bandasjen skal berre skiftast om det kjem blod gjennom. Dei fleste bandasjane som blir brukte toler vatn, og du kan dusje utan å måtte skifte bandasje etterpå. Bandasjen og eventuelle stiftar skal fjernast etter 10–12 dagar. Om det er brukt stiftar under operasjonen, skal du bestille time hos fastlegen din for å få fjerna desse.

  • Om du må hoste eller kaste opp dei første dagane etter operasjonen, er det viktig å halde handflata eller ei pute mot såret. Dette skånar såret fordi sårflatene blir pressa saman.

  • Du bør unngå fysisk trening av magemusklane og tunge løft i 4–6 veker etter operasjonen. Unngå å løfte tunge bereposar, golvvask, snømoking, støvsuging og liknande. Det du klarer å løfte med strak arm, er greitt.

  • Har du små barn og er avhengig av å løfte dei, tenk over kva musklar du bruker. Det går greitt å løfte barnet opp på fanga i sittande stilling med armmusklane. Bruk lårmusklane når du skal plukke opp noko frå golvet.

Ved kikhòlskirurgi vil operasjonen gi deg fire små arr på cirka 1–2 cm.

  • I navlen og i midtlinja, over skambeinet, blir det sett eitt sting med tråd som løyser seg opp av seg sjølv. Dei minste sårflatene blir som oftast trekte saman med «strips», og det blir lagt ein vernande bandasje over.

  • Bandasjen skal ikkje skiftast, og om den ikkje har løyst seg opp etter éi veke, kan du sjølv fjerne henne. Bandasjane skal berre skiftast om det kjem blod gjennom, eller dei har blitt våte etter dusjing eller liknande.

Av og til kan det oppstå infeksjon i operasjonssåra. Om såret væskar, må du reinse det. Utstyr til dette kan du kjøpe på apoteket. Om ikkje infeksjonen går over etter éi veke med behandling, eller infeksjonen blir verre, bør du ta kontakt med sjukehuset.

Du kan få blødingar frå skjeden dei første dagane. Dette er heilt normalt. Bruk bind, ikkje tampong.

Du kan dusje etter eitt døgn. Karbad og basseng bør du unngå til såra har grodd.

Dersom du røyker eller snusar, må du vere merksam på at det kan gjere deg uvel etter operasjonen på grunn av narkosen. Du bør derfor vente med å røyke eller snuse til du har komme heim.

Det som blir fjerna under inngrepet blir sendt til mikroskopisk undersøking. Svaret er vanlegvis klart etter nokre veker. Du blir kontakta per telefon eller brev. I nokre tilfelle får tilvisande lege kopi av svaret og brev om inngrepet.

Som regel er det ikkje nødvendig med kontroll etter du har fjerna livmora. Om det er nødvendig, vil legen informere deg om dette før du reiser heim.

Du må fortsette å ta celleprøver av livmorhalsen kvart tredje år dersom livmorhalsen ikkje er fjerna.

Hugs at du som er nyoperert treng ro og kvile. Trening som aerobic og liknande bør du vente med i minst 6 veker. Ved open kirurgi må du vente 8–12 veker. Det er smerteterskelen som styrer kor fysisk aktiv du klarer å vere i tida etter operasjonen. Du skal ikkje gjere noko som gjer vondt.

Unngå samleie i 10 veker etter operasjonen.

Lengde på sjukmelding er avhengig av kva slags operasjon du har gått gjennom. Ved kikhòlsoperasjon er det standard to vekers sjukmelding. Ved open kirurgi er det vanleg med rundt 4 veker med sjukmelding, avhengig av kor fysisk krevjande arbeid du har.

Ver merksam

Alvorlege komplikasjonar er sjeldne. Ta direkte kontakt med sjukehuset og avdelinga som opererte deg dersom:

Ved fjerning av livmor via skjeden

  • Du har feber over 38 grader som ikkje går over i løpet av to dagar.
  • Du har smerter som ikkje blir lindra når du tar smertestillande medisin.

Ved fjerning av livmor ved kikhòlsoperasjon

  • Operasjonssåra ser raudt og hovent ut, og du har feber over 38 grader som ikkje går over i løpet av to dagar.
  • Bandasjen blir blødd gjennom fleire gonger for dagen.
  • Du har smerter i beina eller svært tung pust.

Ved fjerning av livmor ved open kirurgi

  • Du har feber over 38 grader som ikkje går over i løpet av to dagar.
  • Du får smerter, hevelse i beina eller svært tung pust.
  • Du har sterke magesmerter som ikkje lèt seg lindre av smertestillande medisin.
  • Operasjonssåra er raudt og hovent.
  • Bandasjen blir blødd gjennom fleire gonger for dagen.

Kontakt

Glasblokkene Gynekologisk avdeling
Ventetid: 16 - 76 uker

Ventetid: 16 - 76 uker

Kontakt Gynekologisk avdeling

Oppmøtestad

Ved spørsmål før innlegging:
Innleggingskontoret på Kvinneklinikken - telefon 55 97 42 46

Ved spørsmål under eller etter innlegging:
Seksjon for generell gynekologi - telefon 55 97 42 21

Flyfoto av Glasblokkene

Glasblokkene

Haukelandsbakken 1

5021 Bergen

Finn fram

Transport

​Fleire rutebussar går forbi Haukeland. I tillegg finst direkte arbeidsruter mellom bydelane og sjukehuset.
 
​​​​​​På nettsidene til Skyss.no finn du bussruter med oversikt over stoppestader og tider
 
  • Line 5 og 6 har avgang frå Festplassen
  • Line 12 har avgang frå Bystasjonen
  • Line 16E har avgang frå Xhibition i Småstrandgaten
​Busstoppa rundt Haukeland:

  • Ulriksdal for besøkande til Ulriksdal helsepark og Glasblokkene (line 5, 6, 16E)
  • Haukeland sjukehus Nord for besøkande til Glasblokkene, Kvinneklinikken, Augebygget og Haukeland hotell (line 5, 6, 12 og 16E)
  • Haukeland sjukehus Sør for besøkande til Sentralblokka og andre bygg på Haukelandsområdet (line 5, 6, 12 og 16E)
  • Ibsensgate - arbeidsruter

​Nærmaste stoppestad til Haukeland er bybanestoppet Haukeland sjukehus. Banen stoppar nord for Sentralblokka, like ved Glasblokkene, på Haukelandsområdet. Det tar om lag 5 minutt å gå frå stoppet til sjukehuset. 

Sjå rutetabellar og oversikt over stoppestader på Skyss.no

Sjekk nettsida til Flybussen for meir informasjon om ruter og prisar

 

Det er to HC-parkeringsplassar ved Glasblokkene. ​På grunn av byggearbeid er det elles begrensa med parkeringsplassar.

Besøkande parkerer på parkeringsdekket i Sentralblokka. Her er det også fleire HC-parkeringsplassar.

Meir informasjon om parkering på Haukeland universitetssjukehus 

Ein kan gå mellom Sentralblokka og Glasblokkene innandørs via tunnelsystemet.

Ventetid

16 uker til utredning

60 uker til innleggelse (76 totalt)

Velg behandlingssted (helsenorge.no)

Praktisk informasjon

I Glasblokkene 5-8 er det ein hovudresepsjon i 1. etasje som betener alle pasientar, pårørande og besøkande til Glasblokkene. Hovudresepsjonen er betent alle dagar frå kl. 07.00 - 21.00. Helg og heilagdager er resepsjonen betent frå 07.30 - 21.00. Her kan du få hjelp til innsjekk, å finne fram, bestille tolk, transport og mykje meir.

I tillegg til hovudresepsjonen er det ein ekspedisjon i tilknyting til mottaket i U1. Denne har ope alle kvardagar kl. 07.00 - 22.30, og frå 08.00 til 22.30 i helg/heilagdagar

Resepsjonen i blokk 1-4 er gjort om til base for vektarar frå hospitaldrift, og er bemanna med vektar 24/7. Her er vektar tilgjengeleg for pasientar og besøkande for enklare førespurnadar og spørsmål.

I innkallingsbrevet ditt står det kor du skal møte på sjukehuset. Dei aller fleste får også ein SMS for ankomstregistrering same dag som timen er. Du kan velge å velge å sjekke inn via SMS på mobilen, eller på sjølvbetjeningsautomat i Glasblokkene.

Dei pasientene som treng eller ønsker det, får hjelp hjelp i resepsjonen.

Når pasienten har sjekka inn, enten via mobil eller på automat, får du SMS med referansekode som viser kva ven​​tesone de tilhører. Du vil alltid få ein SMS for innkalling til rom/sted.

Når timen er over og oppgjøret tatt, får pasientene mulighet til å betale egenandel mm. via Vipps, eller å få tilsendt regning i posten eller nettbanken. 

 

I foajeen i Sentralblokka på Haukeland finn du eit apotekutsal for publikum. Dei gjer klar resepten din medan du ventar der.

Apotekutsalet har eit variert varetilbod, og fører dei legemidla sjukehuset nyttar i behandlinga. Dei skaffar også legemiddel som ikkje er marknadsførte i Noreg eller som må produserast spesielt. I tillegg har dei hudpleie- og hygieneartiklar og ernæringsprodukt, samt andre apotekvarer og sjukepleieartiklar.

Dei ansatte ved apoteket gir deg informasjon, råd og rettleiing om legemiddel og legemiddelbruk og kan tilby samtale/rettleiing mellom personale og pasient på eit uforstyrra samtalerom. Dei tilbyr og opplæring i blodsukkermåling og bruk av inhalasjonspreparat.

Apoteket tar også i mot gamle legemiddel til destruksjon.​

Du kan betale med Vipps på apoteket. Du kan derfor mellom anna betale på førehand når du skal hente bestilte medisinar.

Opningstider
Måndag-fredag kl. 08.30-18.00, laurdag kl. 09.00-13.00

Telefon 55 97 53 44
Telefaks 55 29 07 40
bergen@apotekene-vest.no

For meir informasjon - sjå nettsida til Sjukehusapoteka Vest

Du treng ikkje å sitte utanfor behandlingsrommet å vente. Både vaksne og barn kan vente både ute og inne. I inngangsetasjen er det leikerom, lounge, kafé og fleire opphaldsareal. Det er også eit stort leikerom til venstre for den store trappa i U1.  


Ventesonene nær behandlingromma er godt merka. Du vil få SMS om å gå til ventesona når det nærmar seg timen.  

Når du skal på besøk eller følgje ein pasient på sjukehuset, må du gjere deg kjent med gjeldande rutinar.

​Les meir om besøkstider og -reglar på sjukehuset​

Pasientbiblioteket på Haukeland er til for pasientar og pårørande. Her er utlån av bøker, både tekst- og lydbøker, filmar, musikk og tidsskrift. Biblioteket har også mange aviser til utlån, mellom anna alle lokalavisene i distriktet.
For dei som ikkje kan komme seg til biblioteket, har vi et tilbod med boktraller med eit utval frå biblioteket som blir trilla rundt til avdelingane.

Pasientbiblioteket finn du i foajeen i Sentralblokka på Haukeland. Kom innom for ein prat, lån ei bok eller slå deg ned i salongen med ei avis.