Fertilitetsbevarande behandling, mann
Ved Fertilitetssenteret er det oppretta ein spermbiobank der sæd / spermiar kan lagrast i frosen tilstand.
Spermbiobanken kan fryse ned og lagre sæd / spermiar frå pasientar som har sjukdom eller som skal gjennomgå behandling som kan redusere eller heilt øydeleggje pasienten sin fertilitet, og pasientar med fråverande eller betydeleg nedsett evne til å levere fersk sædprøve av tilstrekkeleg kvalitet.
Det må vere spermiar til stades i prøvematerialet for at frysing skal verte utført.
Tilvising og vurdering
Det er spesialisthelsetenesta som tilviser til fertilitetsbevaring. Pasientar som treng fertilitetsbevaring er som oftast til behandling i spesialisthelsetenesta.
Fertilitetssenteret tar i mot tilvisingar frå Haraldsplass diakonale sykehus og internt frå avdelingar på Haukeland universitetssjukehus. Nokre blir tilvist frå spesialistar ved andre helseføretak.
Informasjon og samtykke ved tilbod om nedfrysing og lagring av spermiar/sæd
Information and consent when offering freezing and storage of sperm / semen
Før
Ved tidspunktet for avlevering av prøve skal analyse av HIV, Hepatitt B (HBs-antistoff, HBs-antigen og HBc-antistoff IgG) og Hepatitt C vere utført. Materialet blir halde i karantene til virusstatus er avklart.
Informasjon og samtykke ved tilbod om nedfrysing og lagring av spermier/sæd må være lest og signert.
Om ønskeleg kan vi setje av tid til å forklare prosedyra og vidare forløp når du kjem til avdelinga. Det vil også vere mogleg å få ein gjennomgang av spørsmål du måtte ha om denne behandlinga. Ta gjerne med deg eventuell partnar eller andre pårørande.
Under
Prøven kan avleggast på avdelinga, men vi anbefaler alle som har moglegheit til det å avlegge prøven heime, då det kan bli noko ventetid.
Sædprøven blir tatt ved masturbasjon / onani direkte i sterilt plastbeger. Eigna prøveglas kan utleverast ved avdelinga eller ein kan kjøpa eit urinprøveglas på apoteket.
Prøveglaset må merkast godt med pasienten sitt namn og personnummer. Kondom må ikkje nyttast då dei inneheld sæddrepande stoff. For å få best mogeleg prøveresultat:
- Få heile sædmengda på glaset
- Hald prøven varm under transport ved å oppbevare den nær kroppen
- Levér prøven innan om lag ein time etter at den er avlagt
- Ein ideell prøve er avlagt 1-3 dagar etter siste sædavgang
Etter
Normal lagringstid er 20 år. Prøvemateriale vil automatisk bli destruert ved:
- Utgått lagringstid, med mindre søknad om forlenging ligg føre.
- Skriftlig begjæring om destruksjon av sædprøve/tilbakekalling av samtykke.
- Donors død, med mindre avdødes gjenlevande ektefelle ynskjer å nytte prøven til assistert befruktning og kan dokumentere at dette er i tråd med ynskje til den avdøde.
Ved tilbakekalling av samtykke vil pasienten få kvittering på at prøvematerialet er destruert.
Spermbiobanken har tidligere hatt en lagringstid på 10 år. Endringen av lagringstid til 20 år vil ha tilbakevirkende kraft.
Materialet kan berre nyttast til framtidig behandling med assistert befruktning av ektefelle / sambuar av menn som behandlast for kreft eller menn som av ulike medisinske årsaker har fråverande eller betydeleg nedsett evne til å levere fersk sædprøve av tilstrekkeleg kvalitet.
Tilbod om lagring av sæd/spermiar gjev ingen automatisk rett til behandling med assistert befruktning. Det er behandlande lege ved verksemda som utfører assistert befruktning som avgjer om eit par skal få tilbod om behandling. Dette vert gjort etter gjevne retningslinjer i bioteknologiloven og i samråd med naudsynt spesialkompetanse.
Lagra sæd / spermiar kan berre nyttast til behandling av mannen sin ektefelle eller sambuar.