Gentest for tidlegare brystkreftpasientar

Var du under 60 år då du fekk brystkreft?

Dersom du var under 60 år då du fekk brystkreft og ikkje har tatt gentest før, kan du no få tilbod om det. Kontakt legen din eller ein spesialist for å ta testen. Bur du i Vestland eller Rogaland, skal legen sende blodprøven til Haukeland universitetssjukehus. Ta gjerne med denne informasjonen til legen.

Ein gentest kan vise om brystkreften er arveleg. Testen er ei enkel blodprøve som du kan ta hos fastlegen. Dersom det blir funne ein genfeil, kan det påverke oppfølginga di. Slektningane dine kan også få gentest, og kreft hos dei kan førebyggast eller oppdagast tidleg.

Dei siste åra har mange kvinner med brystkreft fått tilbod om gentesting på sjukehuset under behandlinga. Metodane og kriteria for gentesting har endra seg, så fleire som har hatt brystkreft tidlegare har ikkje fått det same tilbodet som dagens pasientar.

Informasjon om gentesting

Haukeland universitetssjukehus tilbyr ein analyse av fleire gen relatert til arveleg brystkreft og eggstokkreft, inkludert BRCA1, BRCA2 og PALB2.

Om genfeil i BRCA1, BRCA2 og PALB2

Rundt 2-5 % av alle kvinner med brystkreft har ein genfeil i eitt av desse gena. Genfeil i BRCA1 og BRCA2 gir auka risiko for bryst- og eggstokkreft. Dersom du har ein genfeil i eitt av desse gena, vil du få tilbod om årlege brystkontrollar med mammografi og MR. Førebyggande kirurgi av eggstokkar og bryst kan også vere aktuelt.

Genfeil i PALB2 er sjeldnare enn BRCA1 og BRCA2. Dette genet gir høg risiko for brystkreft og litt auka risiko for eggstokkreft. Kvinner med genfeil i PALB2 får tilbod om årlege brystkontrollar med mammografi og MR. Menn med genfeil i BRCA2 har litt auka risiko for prostatakreft. BRCA1 og PALB2 gir ikkje vesentleg auka risiko for kreft hos menn.

Genfeil i andre gen

Analysen inkluderer også gen som kan gi auka risiko for kreft i andre organ, som tarmkreft. Dersom det blir funne ein genfeil i eitt av desse gena, vil du få tilbod om tilpassa kontrollar.

Prøvetaking og svartid

Prøven kan du ta hos fastlegen, og svartida er vanlegvis 8-12 veker. Du vil få svaret på gentesten slik du har avtalt med legen din.

Ved funn av genfeil

Dersom det blir funne ein genfeil hos deg, vil legen henvise deg til genetisk rettleiing ved Haukeland universitetssjukehus. Der vil du få meir informasjon om kva resultatet betyr for deg og vidare oppfølging for tidleg diagnose og førebygging av kreft. Slektningane dine vil også få tilbod om gentesting. Dei som får påvist genfeil, vil få tilbod om kontrollar og førebyggande tiltak for å hindre alvorleg sjukdom.

Genvariant med usikker klinisk betydning

Nokre gonger vil det bli funne genvariantar der vi enda ikkje har nok kunnskap til å seie sikkert om dei er betydningsfulle eller ikkje. Dei fleste av desse usikre genvariantane viser seg å vere ufarlege når vi får meir kunnskap. Nokre gonger vil vi anbefale genetisk rettleiing dersom det blir funne ein usikker genvariant hos deg, men som oftast er ikkje det nødvendig.