Vi tilrår at du alltid nyttar siste versjon av nettlesaren din.
logo Helse Bergen

Forsking på ME

Her finn du presentasjon av forskingsgruppa, kliniske studiar på ME og samarbeidspartnarar.

​

Forskingsgruppa

Overlege Øystein Fluge og prof. Olav Mella leier forskingsgruppa for ME på avdeling for kreftbehandling og medisinsk fysikk. Studiekoordinator for dei kliniske studiane er sjukepleiar Kari Sørland. Forskingsgruppa er samansett av legar og forskarar, sjukepleiarar, forskingsteknikarar, molekylærbiologar og treningsterapeutar.

Gruppa arbeider med kliniske studiar som omhandlar mogeleg medikamentell behandling for ME/CFS. I tillegg driv gruppa kontinuerlege laboratorieforsøk med utgangspunkt i ein biobank med blodprøver og anna prøvemateriale frå deltakarar i dei kliniske studiane. Forskinga har som mål å kartleggje sjukdomsmekanismar ved ME, og identifisere biomarkørar for sjukdommen.

Studiar på cellemetabolisme ved Universitetet i Bergen og immunologiske faktorar ved Oslo Universitetssjukehus vert utført med utgangspunkt i denne forskingsbiobanken.

Forskingsarbeidet er mogeleg takka vere gåvmilde bidrag frå Kavlifondet, MEandYou, ME-foreininga og private bidragsytarar. RituxME-studien har motteke stønad frå Noregs Forskingsråd,  Helse- og omsorgsdepartementet og dei regionale helseføretaka. I tillegg gjer dei enkelte studiesentrene ein omfattande eigeninnsats for å sikre gjennomføring av studiane.

logo_kavlifondet.jpg
 

Aktivitetsmonitorering ved ME/CFS​

I 2020 gjennomførte forskningsgruppen ME/CFS ved Haukeland universitetssykehus/Universitetet i Bergen studien “Aktivitetsmonitorering ved ME/CFS» – også kjent som “Fitbit-studien.” Resultater fra studien er nå publisert i tidsskriftet PLoS One.

Les mer om studien her: Aktivitetsmonitorering ved ME/CFS​


​​Kliniske utprøvingsstudiar på ME/CFS:

B-lymfocyttdeplesjon ved bruk av det monoklonale anti-CD-20-antistoffet rituximab (MabThera®) ved myalgisk encefalopati/kronisk utmattingssyndrom.

RituxME er ein multisenterstudie som vart utført på fem forskjellige sentre i Noreg: Kreftavdelinga ved Haukeland Universitetssjukehus (hovudsenter), ME/CFS-senteret ved Oslo Universitetssjukehus (Aker), Medisinsk avdeling ved Notodden sjukehus, Avdeling for smerte og samansette symptomlidingar ved St. Olavs Hospital og Avdeling for fysikalsk- og rehabiliteringsmedisin ved Universitetssjukehuset i Nord-Norge (Tromsø).

Formålet med studien var å enten stadfeste eller avkrefte resultata frå to mindre kliniske studiar, som viste klinisk betring etter bruk av rituximab hjå ei subgruppe ME-pasientar.

Studien er randomisert, dobbeltblind og placebokontrollert. Det vil seie at av dei 151 deltakarane fekk halvparten behandling med rituximab og den andre halvparten med placebo (saltvatn). Det var tilfeldig kva for ei behandling som vart gitt til kvar deltakar, og verken pasient eller behandlar visste om deltakaren høyrde til rituximab- eller placebogruppa før vi hadde avslutta 2 års oppfølging av kvar deltakar.

Alle deltakarar fekk 6 intravenøse behandlingar i løpet av eitt år, og deretter oppfølging i eitt år med regelmessige blodprøver og samtalar. Deltakarane gjennomførte undersøkingar og testar før og etter behandling, og rapporterte systematisk om eiga symptomutvikling.

Til den kliniske studien høyrer også tre delstudiar: 

  • Endotelfunksjon ved ME/CFS – ved Haukeland Universitetssjukehus og Notodden sjukehus
  • Ergospirometri ved ME/CFS – ved Haukeland Universitetssjukehus, Notodden sjukehus og Oslo Universitetssjukehus
  • Irritabel tarm og funksjonell dyspepsi ved ME/CFS – ved Haukeland Universitetssjukehus.

Status RituxME

Behandling og oppfølging i RituxME-studien vart avslutta etter planen i september 2017. Koden vart opna i oktober samme år. Resultata frå studien er publiserte i Annals of Internal Medicine. Du finn ei lenke til tidsskriftet (begrensa tilgang), samt til ei populærvitenskapeleg versjon av artikkelen, i oversikten over publiserte artikler nedanfor.
Hovudfokus for vidare arbeid med RituxME-data er analyse av resultat frå delstudiar og omfattande laboratoriestudiar basert på biobankprøver og dei kliniske data frå studien.

Cyclofosfamid ved ME/CFS.

CycloME del A

Cyclofosfamidstudien er ein enkeltsenterstudie. Kreftavdelinga på HUS er det einaste studiesenteret som har inkludert pasientar i del A. I tillegg er Det Norske Radiumhospital behandlingssenter i studien, og har tilbydd behandlingar til ei mindre gruppe pasientar som bur i Oslo-området.
 
CycloME er ein ublinda studie, så alle deltakarane har fått behandling med aktiv medisin. Kvar deltakar har fått 6 intravenøse behandlingar med fire vekers mellomrom og oppfølging i 12 månader etter dette. Kvar deltakar har gjennomført undersøkingar og testar før og etter behandling, og rapportert systematisk om eiga symptomutvikling.
 
Formålet med studien var å undersøke om behandling med cyclofosfamid kan gje klinisk betring og akseptable biverknader hjå pasientar med ME/CFS.
I del A deltok 40 pasientar med moderat til alvorleg sjukdom.

Status CycloME del A

Behandling og oppfølging i CycloME-studien blei avslutta i august 2017.
Resultata frå studien er publiserte i Frontiers in Medicine. Du finn ei lenke til artikkelen i oversikten over publiserte artikler nedanfor.

Del B av CycloME-studien var tiltenkt pasientar med alvorleg eller svært alvorleg sjukdom. Opphavleg var planen å tilby behandling i studien i regi av lokalsjukehus eller primærhelsetenesta, men dette lét seg ikkje gjennomføre.

Seks deltakarar med alvorleg sjukdom deltok i del A av studien, men fleire måtte avbryte behandlinga pga. auka symptomtrykk. For å få meir erfaring med denne sårbare gruppa fekk vi løyve frå Legemiddelverket for endringar i den originale protokollen slik at del B vart gjennomført som ein liten pilotstudie.

To pasientar med alvorleg sjukdom blei inkludert i del B av studien, og gjennomførte b​​ehandling etter ny og tilpassa protokoll. Dermed har totalt åtte pasientar med alvorleg sjukdom fått behandling med cyklofosfamid i del A og del B av studien. Konklusjonen var at behandlinga kunne gjennomførast med god tilrettelegging, men utgjorde likevel ei vesentleg belastning for alvorlig sjuke pasientar. Ingen pasientar med svært alvorleg sjukdom blei inkludert.

Cyklofosfamid er ein medisin som kan gje uheldige biverknader. I mindre dosar er det uvanleg med svært alvorlege biverknader, men fertilitet hos kvinner kan bli påverka. Hos ME-pasientar i våre studiar har vi sett meir plager, som kvalme og påverka allmenntilstand, enn det som er forventa i andre pasientgrupper.
 
Sjølv om deltakarar med mild-moderat og moderat ME/CFS har rapportert betring i del A av CycloME-studien, har vi ikkje sett tilsvarande effekt hos deltakarar med alvorleg sjukdom.

Ut frå ei samla vurdering har vi difor avslutta CycloME del B.​
​ ​

Spørsmål og svar

Vi er takksame for at så mange ønskjer å medverke til forskinga, men rekrutterer ikkje her og no deltakarar til nye studiar. Dersom du ønskjer å bli vurdert for eventuelle nye studiar i framtida, kan du sende oss skriftlig informasjon om dine symptom, sjukdomshistorie og sjukdomsgrad, gjerne saman med utskrift av legenotat frå medisinsk utgreiing hos fastlege eller spesialisthelsetenesta.

Formålet med behandlingsstudier er å stadfeste eller avkrefte om studiemedisinen gir klinisk relevant effekt hjå pasientar med den aktuelle sjukdommen. Før vi kjenner resultatet kan vi ikkje tilrå behandling utanfor ein klinisk studie.

Den overordna konklusjonen frå RituxME-studien er at vi ikkje kan tilrå behandling med rituximab for ME/CFS. Når det gjeld cyclofosfamid, har det ikkje vore gjennomført studiar som samanliknar medisinen med placebobehandling. Det er difor for tidleg å trekke konklusjonar, og vi kan heller ikkje her tilrå behandling utanfor ein klinisk studie.
Forskingsgruppa for ME på Kreftavdelinga har mandat til å forske og drive kliniske studiar. Vi har diverre ikkje høve til å diagnostisere eller behandle pasientar som ikkje er deltakarar i våre studiar.

Vi har diverre ikkje oversikt over tilgjengelege tilbod til ME-pasientar omkring i landet. Vi foreslår at du kontaktar  fastlegen din eller ansvarleg avdeling ved det lokale sjukehuset ditt. Eventuelt kan ein pasientorganisasjon (sjå lenker) gje råd om kva som finst av tilbod i lokalområdet.

​​​​​​​​​​​Publiserte artikler

Sist oppdatert 26.01.2024