Pasientar med behov for hjarterytmeovervaking (arytmi) blir kopla til ein telemetri - eit berbart trådlaust apparat som er på storleik med ein mobiltelefon. Denne registrerar hjarterytmen kontinuerleg og sender trådlause data til ein overvakingssentral – som oftast plassert ved ein medisinsk intensiv- og overvakingsavdeling. Sjukepleiarar både ved overvakings- og intensiveiningar og ved sengepostane er viktige aktørar for å sikra god kvalitet på hjarterytmeovervakinga.

Kvifor er telemetriovervaking viktig?

For nokon vil overvaking av hjarterytmen vera livreddande, sidan potensielt livstruande hendingar blir overvaka og tiltak blir sett i verk umiddelbart. For andre kan arytmi utløysa behandling med medisinar, elektrokonvertering eller innlegging av pacemaker ved ulike påviste hjarterytmeforstyrringar. Det er òg viktig med overvaking etter ulike prosedyrar og intervensjonar som på kort sikt kan utløysa hjarterytmeforstyrringar. Eksemplar her er innsetting av stent i hjarta sine kransårer etter hjarteinfarkt (PCI), brenning av leidningsbanar i hjartet (ablasjon), og hjarteoperasjonar med meir.

Bakgrunn for studien

Over 6000 pasientar blir overvaka årleg med telemetri ved Haukeland Universitetssjukehus. Stadig fleire pasientar som innleggas på sjukehus har diagnosar som tilseier at dei under sjukehusopphaldet kan utvikle alvorlege hjarterytmeforstyrringar som krev behandling. Dette gjeld både pasientar med stadfesta hjarteinfarkt, pasientar med uavklart hjartesjukdom og pasientar med vedvarande og behandlingskrevjande hjarterytmeforstyrringar som innleggingsdiagnose.

I tillegg blir pasientar overvaka etter PCI og hjarteoperasjoner, pasientar med alvorleg hjartesvikt, og ulike elektrolyttforstyrringar, med meir. Kva pasientgrupper som har størst nytte av overvakinga, må tilpassast ny teknologi og nye behandlingstilbod. Dette blir dermed endra over tid. Internasjonale og lokale retningsliner for telemetriovervaking må gjenspegla denne utviklinga.

Helsegevinst for pasientar innlagt på sjukehus

Pasientsikkerheit under sjukehusopphaldet blir tatt vare på ved døgnkontinuerleg overvaking av hjarterytme, ved beredskap for iverksetjing av nødvendige tiltak og behandling, og dessutan ved å sikra god signalkvalitet med korrekt elektrodeplassering. Utarbeiding av lokale og nasjonale retningsliner for telemetriovervaking er viktig for å sikra at avgrensa telemetriressursar blir nytta opp mot pasientar med størst behov for hjarterytmeovervaking.

Gjennomføring av studien

TELMON-NOR er den første norske studien som er utført for å kartlegga praksis knytt til telemetriovervaking. Alle pasientar tilkopla telemetri er kartlagt døgnkontinuerleg i ein periode på fire til tolv veker, i 2010, 2015 og 2019. Det er inkludert til saman 3000 pasientar, på Haukeland Universitetssjukehus, Stavanger Universitetssjukehus og Oslo Universitetssjukehus, Rikshospitalet.

Resultat frå studien; målretta hjarterytmeovervaking av pasientar

Arytmiforekomst, intervensjonar og varigheit av telemetriovervakning
Så mange som 33% av pasientane som blir overvakte med telemetri fekk påvist ei hjarterytmeforstyrring under sjukehusopphaldet. Over halvparten av desse måtte behandlast enten med medikament eller andre tiltak, som til dømes elektrokonvertering eller innlegging av pacemaker. Pasientar med brystsmerter, besvimelse/synkope eller hjartesvikt hadde flest hjarterytmeforstyrringar. Det blei avdekt få verkeleg livstruande hendingar under overvakinga. Over halvparten av pasientane som blir innlagt med brystsmerter, blir utskrivne med diagnosen hjarteinfarkt. Nesten alle pasientane blei overvakte i for kort tid i samsvar med internasjonale retningslinjer.

Pasientar som blir innlagd med tydeleg mistanke om hjartesjukdom som årsak til brystsmertene skal overvakast kontinuerleg. Dersom det er klar mistanke om at ein besvimelse før innlegging kjem av ei hjarterytmeforstyrring, skal òg desse pasientane blir overvaka nøye. Begge desse hovudfunna er kommenterte i American Heart Association (AHA) i artikkelen Update to Practice Standards for Electrocardiographic Monitoring in Hospital Settings: A Scientific Statement From the American Heart Association (Circulation, 2017). Desse funna har bidratt til at pasientar med innleggingsdiagnose brystsmerter og besvimelse er oppgradert frå Klasse 2 (bør overvakast) til Klasse 1 (skal overvakast med telemetri).

Les artikkelen

Arytmi og langtidsoverleving for pasientar overvaka for akutt koronarsyndrom

I 2009-2010 vart nær 1200 pasientar inkludert i TELMON-NOR-studien. Til saman blei 422 pasientar overvakt med telemetri på grunn av stadfesta akutt koronarsyndrom. Berre 23% av desse pasientane opplevde arytmi under sjukehusopphaldet, og 1.4% vart registrerte som alvorlege hendingar. Det vart ikkje funne nokon forskjell på sju års overlevelsesrate mellom pasientar som opplevde arytmi og dei som ikkje vart registrert med arytmi. Desse resultata vart presenterte ved American Heart Association kongressen sin i 2017.

Les artikkelen

Resultat frå studien; praktisk bruk av telemetri

Utfordrande å endre praksis
Korrekt elektrodeplassering og god signalkvalitet er avgjerande både for korrekt tolking av hjarterytmeforstyrringar og for iverksetting av nødvendig oppfølging og behandling. Fleire studiar i TELMON-NOR har avdekt at elektrodeplasseringa ikkje alltid er optimal, at telemetripose for å sikra god hygiene ikkje nødvendigvis blir nytta, og at informasjon om føremålet med overvakinga kan vera mangelfull. I ein intervensjonsstudie prøvde vi å endra praksis. Det viste seg å vera utfordrande.

Les artikkelen
 
Sjukepleiarar si kunnskap om praktisk bruk av telemetri
Studiens hensikt var å kartlegga etterleving av retningslinjer for telemetriovervaking, samhandling mellom intensiveiningar (skopsentraler) og sengepostar, og kunnskap om praktisk bruk av telemetri. Ei tverrsnittsundersøking vart utført ved to årlege kardiologiske sjukepleiekongressar, der sjukepleiarar frå høvesvis 44 og 38 sjukehus deltok. Til saman 185 (68%) av kongressdeltakarane svarte på undersøkinga i 2011 og 178 (72%) i 2017.

Få deltakarar hadde kunnskap om internasjonale retningsliner for telemetriovervaking. Dei fleste ønskte lokale retningslinjer. Rubbing av hud vart ofte eller alltid utført av 6%, medan fjerning av brysthår vart utført av 91%. Heile 94% nytta ofte eller alltid telemetripose. Nesten alle hevda at dei ofte eller alltid informerte pasientane om hensikta med overvakinga. Manglande etterleving av lokale og internasjonale retningsliner kan medføra lite hensiktsmessig overvaking og forverra pasientutkomme.

Les artikkelen

Resultat frå studien; retningsliner for overvaking

Internasjonale retningsliner for telemetriovervaking
Lokale retningslinjer for telemetriovervaking ved Haukeland Universitetssjukehus vart utarbeidd på grunnlag av funn frå den første TELMON-NOR-studien. Desse retningslinjene blir i dag nytta ved ei rekke større sjukehus i Noreg. Retningslinene vart reviderte i 2020 på grunnlag av AHA sine reviderte retningslinjer for telemetriovervaking frå 2017.

Les artikkelen

Les de oppdaterte amerikanske retningslinjene fra 2017 

Etterlyser europeiske retningsliner for telemetriovervaking

I 2018 blei det publisert ein Editoral (Leder) i tidsskriftet European Heart Journal/Acute Cardiovascular Care der det blir etterlyst eit initiativ frå relevante samarbeidsgrupper i European Society of Cardiology (ESC) for å utarbeida europeiske retningsliner for telemetriovervaking.

Les artikkelen

Forskingsleiarar

Nina Fålun: MSc, intensivsjukepleier, fag- og forskingssjukepleiar, Hjerteavdelingen, Haukeland Universitetssjukehus og Førstelektor ved Høgskulen på Vestlandet.
Telefon: 55 97 44 69
nina.falun@helse-bergen.no 

Tone M Norekvål; Professor i (kardiologisk) sjukepleie, Universitetet i Bergen og Høgskulen på Vestlandet. Leiar for PROCARD forskingsgruppe, Hjerteavdelingen, Haukeland Universitetssjukehus

Telefon: 55 97 36 49
tone.merete.norekval@helse-bergen.no 

Doktorgradsprosjekt

Marianne Holm er intensivsjukepleiar ved Oslo Universitetssjukehus og doktorgradsstipendiat ved Høgskulen på Vestlandet. Føremålet med doktorgradsprosjektet er å undersøka korleis overvakingspopulasjonen eventuelt har endra seg gjennom dei siste 10 åra, om nye behandlingstilbod har endra arytmifrekvens og alvorsgrad av eventuelle arytmiar og om internasjonale retningsliner blir følgde.

Det vil også bli kartlagt om det er pasientar som burde bli overvakt ut frå gjeldande retningsliner, men som likevel ikkje blir det – og om dette påverkar utkomme for pasientane. Det er registrert søvnproblem og utvikling av delirium hos pasientar som blir døgnkontinuerlig overvaka med telemetri over tid. Det finnest likevel liten, om nokon, kunnskap om korleis pasientane sjølv opplever å bli overvakt. Dette vil bli undersøkt med kvalitative pasientintervju.

Doktorgradsstipendiat
Marianne Holm, intensivssjukepleiar ved Oslo Universitetssykehus, stipendiat ved Høgskulen på Vestlandet.
Telefon: 90 55 58 09
marianne.setrang.holm@hvl.no

Hovedvegleiar:
Tone M Norekvål; Professor i (kardiologisk) sjukepleie, Universitetet i Bergen og Høgskulen på Vestlandet. Leiar for PROCARD forskingsgruppe, Hjerteavdelingen, Haukeland Universitetssjukehus.
Telefon: 55 97 36 49
tone.merete.norekval@helse-bergen.no

Medvegleiarar
Nina Fålun: MSc, intensivsjukepleiar, fag- og forskingssjukepleiar, Hjerteavdelingen Haukeland Universitetssjukehus og Førstelektor ved Høgskulen på Vestlandet.
Telefon: 55 97 44 69
nina.falun@helse-bergen.no

Bjørn Bendz: Overlege dr. med, seksjonsleiar, Kardiologisk intensiv og overvåkning, Kardiologisk avdeling, Rikshospitalet, Oslo Universitetssykehus. Førsteamanuensis, Det medisinske fakultet, Universitetet i Oslo.
Telefon: +47 23 07 00 00
bbendz@ous-hf.no

Roy Miodini Nilsen, Biostatistikar og professor ved Institutt for helse og funksjon, Høgskulen på Vestlandet.
Telefon: 55 58 56 48
Roy.Miodini.Nilsen@hvl.no